آیا امّی بودن پیامبر به قبل از بعثت هم میتواند مرتبط باشد؟

سوال 267-1:
لطفا به آیه دوم سوره جمعه هم اشاره ای بفرمائید واینکه آیا امّی بودن پیامبر به قبل از بعثت هم میتواند مرتبط باشد؟کم وکیف آن چگونه قابل توجیه است ؟
پاسخ استاد علی ساعی به سوال شماره 267 تکمیلی : الجمعة : 2 هُوَ الَّذي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفي‏ ضَلالٍ مُبينٍ
❄️🌱و كسى است كه در ميان جمعيت «امّی» رسولى از خودشان برانگيخت كه آياتش را بر آنها مى‏خواند و آنها را تزكيه مى‏كند و به آنان كتاب (قرآن) و حكمت مى‏آموزد هر چند پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند!
🌟🌱در این آیه مراد از «امّی» بودن بیسواد بودن نیست بلکه منظور این است که آنها صاحب کتاب آسمانی نبودند، سوادی آسمانی و الهی نداشتند.
🌸🌱 عنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي قَوْلِهِ «هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ» قَالَ: كَانُوا يَكْتُبُونَ- وَ لَكِنْ لَمْ يَكُنْ مَعَهُمْ كِتَابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ- وَ لَا بَعَثَ إِلَيْهِمْ رَسُولًا فَنَسَبَهُمُ اللَّهُ إِلَى الْأُمِّيِّين‏
تفسير القمي، ج‏2، ص: 366
يعنى آن جماعتى از اهل مكه كه خداى تعالى پيغمبر آخر الزمان صلوات اللَّه عليه و آله را بر ايشان مبعوث گردانيده، خواندن و نوشتن میدانستند ليكن با ايشان كتابى كه از طرف خدا نازل شده باشد و برایشان پيغمبری نازل نگشته بود (كه اظهار احكام الهى را بر ايشان بیان نماید) نبود؛ بنا بر اين حق تعالى ايشان را به امّی بودن نسبت داده است.
🌟🌱اما در مورد رسول خدا «اُمّی» بودن به این این معنا نبوده که قادر به خواندن و نوشتن نباشد بلکه به این معنا بوده که پیش کسی درس نخوانده و کسی به آنحضرت خواندن و نوشتن را یاد نداده و معلمش فقط خدا بوده! و همچنین به این خاطر است که حضرت به مکه که ام القری بوده، منتسب هستند!
🌸🌱في كتاب علل الشرائع باسناده الى جعفر الصوفي قال: سألت أبا جعفر محمد بن على الباقر فقلت: يا ابن رسول الله لم سمى النبي صلى الله عليه و آله الأمي؟ فقال:
ما تقول الناس؟ قلت: يزعمون انه انما يسمى الأمي لأنه لم يحسن أن يكتب فقال عليه السلام: كذبوا عليهم لعنة الله، انى ذلك و الله يقول: «هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ» فكيف كان يعلمهم ما لا يحسن؟ و الله لقد كان رسول الله صلى الله عليه و آله يقرء و يكتب باثنين و سبعين أو قال: بثلاث و سبعين لسانا، و انما سمى الأمي لأنه كان من أهل مكة؛ و مكة من أمهات القرى، و ذلك قول الله عز و جل: «لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرى‏ وَ مَنْ حَوْلَها».
تفسير نور الثقلين، ج‏5، ص: 322

❄️🌱در كتاب علل الشرائع از جعفر صيرفى روايت كرده كه من از حضرت جواد عليه السلام پرسيدم كه بچه سبب حضرت رسالت پناه صلّى اللَّه عليه و اله را اُمّی مى‏گفتند؟ حضرت فرمودند كه عوام يعنى اهل سنت درين باب چه مى‏گويند؟ گفتم زعم ايشان اينست كه چون پيغمبر ناخوانده و نانويسنده بود بنا برين ملقب به امّی شد حضرت فرمود: دروغ گفتند! بر ايشان لعنت خداى تعالى و دورى از رحمت شامله او باد! چنين نيست كه ايشان گمان كرده‏اند و حقتعالى مى فرمايد كه «هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ» پس چون مى‏شود كه تعليم كند قرآن و حكمت را شخصى كه خوب نخواند و خوب ننويسد بخدا قسم كه هر آينه بتحقيق حضرت رسالت پناه صلّى اللَّه عليه و اله مى‏خواند و مينوشت به هفتاد و دو زبان و يا هفتاد و سه زبان- ترديد باعتبار شك راويست- و بعد ازين امام فرمود كه پيغمبر خدا صلوات اللَّه عليه و آله را بواسطه آن «امّى» مى‏گفتند كه او از اهل مكه بود و مكه از امهات قرى است چنانچه حقتعالى فرموده «لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرى‏ وَ مَنْ حَوْلَها».
ادامه سوال 268: پس میتوان نتیجه گرفت که انسان قبل از بعثت وانسان بدون قرآن،انسانیست، امی وبیسواد هرچند در سایرعلوم، باصطلاح دانشمند باشد؟
پاسخ استاد علی ساعی به سوال شماره 268 : انسان ها بدون محمد و آل محمد ص یعنی بدون رسالت و ولایت ، بیسواد واقعی هستند! انسان بایستی برای دیدار خدا سواد الهی خود را تکمیل کند، سرای آخرت محل دیدار خداست بایستی سواد آخرتی خود را تکمیل نماید! علوم دنیوی سواد دنیوی بوده و در همین دنیا دفن خواهند شد!