جناب استاد در خطبه متقین در نهج البلاغه آقا امیر المومنین علیهم السلام در بیان سیمای پرهیزکاران می فرمایند در روزگار سختی و گشایش حالشان یکسان است، چگونه ممکن است این دو حال یکسان باشد؟ و در جای دیگر این دعا می فرمایند دلهای پرهیزکاران اندوهگین است ،منظور چه نوع اندهی است ؟

سوال2819:
سلام علیکم
جناب استاد در خطبه متقین در نهج البلاغه آقا امیر المومنین علیهم السلام در بیان سیمای پرهیزکاران می فرمایند در روزگار سختی و گشایش حالشان یکسان است ، مسلما احوال ما در این دو حالت یکسان نمی شود چطور ممکن است که سختی و گشایش در احوال شخص هیچ تغییری ایجاد نکند مسلما در سختیها انسان افکارش و معاش و شاید هم اخلاقش تحت تاثیر قرار بگیرد ولی در موقع گشایش آن درگیریهای فکری انسان چه برای معاش و یا دیگر مواردی که در سختی پیش می آید را ندارد
و در جای دیگر این دعا می فرمایند دلهای پرهیزکاران اندوهگین است ،منظور چه نوع اندهی است ؟وقتی پرهیزکاربا خدا است چرا باید اندوهگین باشد? لطفا این موارد را کمی بیشتر توضیح بفرمائید متشکرم
🌷🌸بسم الله الرحمن الرحیم🌸🌷
#پاسخ2819
🌹علیکم السلام
🌼🌿اهل تقوا بلا و آسایش را دو کلاس مجزا تلقی میکنند که هر دو را با موفقیت کامل به پایان میرسانند.
🌸🌿 الْحامِدُونَ الَّذِينَ يَحْمَدُونَ اللَّهَ عَلَى كُلِّ حَالٍ فِي الشِّدَّةِ وَ الرَّخَاءِ
🔆🌸حامدون کسانی هستند که خدا را در هر حال حمد میکنند، چه در سختی و چه در آسایش.
🌼🌿اهل تقوا سختی و آسایش را از ناحیه خدا دانسته و آن را لازمه تکمیل کلاس بندگی خدا میدانند پس با آن به زیبایی برخورد میکنند. معرفت زلال اهل تقوا درک حقایق عالم هستی را برای آنها آسان میسازد.
🌸🌿 (1) اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا لَمْ أَزَلْ أَتَصَرَّفُ فِيهِ مِنْ سَلَامَةِ بَدَنِي، وَ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا أَحْدَثْتَ بِي مِنْ عِلَّةٍ فِي جَسَدِي (2) فَمَا أَدْرِي، يَا إِلَهِي، أَيُّ الْحَالَيْنِ أَحَقُّ بِالشُّكْرِ لَكَ، وَ أَيُّ الْوَقْتَيْنِ أَوْلَى بِالْحَمْدِ لَكَ (3) أَ وَقْتُ الصِّحَّةِ الَّتِي هَنَّأْتَنِي فِيهَا طَيِّبَاتِ رِزْقِكَ، وَ نَشَّطْتَنِي بِهَا لِابْتِغَاءِ مَرْضَاتِكَ وَ فَضْلِكَ، وَ قَوَّيْتَنِي مَعَهَا عَلَى مَا وَفَّقْتَنِي لَهُ مِنْ طَاعَتِكَ (4) أَمْ وَقْتُ الْعِلَّةِ الَّتِي مَحَّصْتَنِي بِهَا، وَ النِّعَمِ الَّتِي أَتْحَفْتَنِي بِهَا، تَخْفِيفاً لِمَا ثَقُلَ بِهِ عَلَيَّ ظَهْرِي مِنَ الْخَطِيئَاتِ، وَ تَطْهِيراً لِمَا انْغَمَسْتُ فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ، وَ تَنْبِيهاً لِتَنَاوُلِ التَّوْبَةِ، وَ تَذْكِيراً لِمَحْوِ الْحَوْبَةِ بِقَدِيمِ النِّعْمَةِ (5) و …
صحیفه سجادیه دعای 15
🌸🔆 [1 بار خدايا تو را سپاس بر تندرستى تن من كه (پيش از اين) هميشه در آن بسر ميبردم، و تو را سپاس بر بيمارى كه (اينك) در بدنم پديد آورده‏اى-] [2 پس نميدانم، اى خداى من، كداميك از اين دو حالت (تندرستى و بيمارى) بسپاسگزارى تو شايسته‏تر و كداميك از اين دو هنگام براى ستايش تو سزاوارتر است-] [3 آيا هنگام تندرستى كه در آن روزيهاى پاكيزه‏ات را بمن گوارا ساخته و براى درخواست خوشنودى و احسانت شادمانى بخشيده و با آن بر طاعت خويش توفيقم داده توانايم كرده بودى؟-] [4 يا هنگام بيمارى كه مرا با آن (از گناهان) رهانيدى و هنگام نعمتها (دردها) ئى كه آنها را بمن ارمغان دادى تا گناهانى را كه پشت مرا سنگين كرده سبك نمايد، و از بديهائى كه در آن فرو رفته‏ام پاكم سازد، و براى فرا گرفتن توبه آگاه نمودن و براى از بين بردن گناه بنعمت پيشين (تندرستى) يادآورى باشد؟-]
🌸🌿 نزِّلَتْ أَنْفُسُهُمْ مِنْهُمْ فِي الْبَلَاءِ كَالَّتِي نُزِّلَتْ فِي الرَّخَاء
🌼🌿نفوس اهل تقوا در بلا چنان فرود آمده که به مثابه فرود آمدن در آسایش.
🔆❄️🌱🌱❄️🔆
🌼🌿در رابطه با فراز مبارک:
🌸🌿 قلُوبُهُمْ مَحْزُونَة
🌼☘️چنین به نظر میرسد که قسمتی از خطبه افتاده باشد! اشاره به حال واحوال اهل تقوا که حزن شان پنهان بوده و بروز بیرونی ندارد! اما خوشحالی شان را بروز میدهند و یا علی رغم حزن قلبی صورت شان بشاش و شاد است.
🌸🌿 الْمُتَّقُونَ أَنْفُسُهُمْ قَانِعَةٌ وَ شَهَوَاتُهُمْ مَيِّتَةٌ وَ وُجُوهُهُمْ مُسْتَبْشِرَةٌ وَ قُلُوبُهُمْ مَحْزُونَةٌ.
تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص: 273
🌼🌿اهل تقوا جانشان قانع، شهوات شان مرده و سیمای شان بشاش و دل شان محزون است.
🌼🌿به واقع اهل تقوا حزن خویش را آشکار نمیکنند. سیمای متبسمی دارند.