سوال۱۹۶۶ :
با سلام جناب استاد لطف می فرمائید در مورد مطلب زیر که قرآن مجوز برای زدن زنانی که اطاعت از همسر ندارند را طبق آیه ۳۴سوره نساء که در دنیای مجازی نشر می دهند توضیحاتی بفرمائید متشکرم
🌸🔆🌷بسم الله الرحمن الرحیم🌷🔆🌸
#پاسخ1966 برگ اول
🍀🔅🌷علیکم السلام🌷🔅🍀
🌻🍀🌱🌱🍀🌻
🌷🔅🌱اگر به ماده ی «ضرب» در قرآن نظر کنیم ، به کاربرد خاص آن پی خواهیم برد، بعنوان مثال به چند مورد اشاره میشود
🍀ضرب المثل
🌻🔅🌱البقرة : 26 إِنَّ اللَّهَ لا يَسْتَحْيي أَنْ يَضْرِبَ مَثَلاً ما بَعُوضَةً فَما فَوْقَها فَأَمَّا الَّذينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَ أَمَّا الَّذينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ ما ذا أَرادَ اللَّهُ بِهذا مَثَلاً يُضِلُّ بِهِ كَثيراً وَ يَهْدي بِهِ كَثيراً وَ ما يُضِلُّ بِهِ إِلاَّ الْفاسِقينَ
🌷خداوند از اين كه (به موجودات ظاهرا كوچكى مانند) پشه، و حتى كمتر از آن، مثال بزند شرم نمىكند. (در اين ميان) آنان كه ايمان آوردهاند، مىدانند كه آن، حقيقتى است از طرف پروردگارشان و اما آنها كه راه كفر را پيمودهاند، (اين موضوع را بهانه كرده) مىگويند: «منظور خداوند از اين مثل چه بوده است؟!» (آرى،) خدا جمع زيادى را با آن گمراه، و گروه بسيارى را هدايت مىكند ولى تنها فاسقان را با آن گمراه مىسازد!
🍀ضرب به معنای مماس نمودن!
🌻🔅🌱البقرة : 73 فَقُلْنا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِها كَذلِكَ يُحْيِ اللَّهُ الْمَوْتى وَ يُريكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ
🌷سپس گفتيم: «قسمتى از گاو را به مقتول بزنيد! (تا زنده شود، و قاتل را معرفى كند.) خداوند اين گونه مردگان را زنده مىكند و آيات خود را به شما نشان مىدهد شايد انديشه كنيد!»
🍀ضرب به معنادی سفر نمودن
🌻🔅🌱البقرة : 273 لِلْفُقَراءِ الَّذينَ أُحْصِرُوا في سَبيلِ اللَّهِ لا يَسْتَطيعُونَ ضَرْباً فِي الْأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجاهِلُ أَغْنِياءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسيماهُمْ لا يَسْئَلُونَ النَّاسَ إِلْحافاً وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَليمٌ
🌷 (انفاقِ شما، مخصوصاً بايد) براى نيازمندانى باشد كه در راه خدا، در تنگنا قرار گرفتهاند (و توجّه به آيين خدا، آنها را از وطنهاى خويش آواره ساخته و شركت در ميدانِ جهاد، به آنها اجازه نمىدهد تا براى تأمين هزينه زندگى، دست به كسب و تجارتى بزنند) نمىتوانند مسافرتى كنند (و سرمايهاى به دست آورند) و از شدّت خويشتندارى، افراد ناآگاه آنها را بىنياز مىپندارند امّا آنها را از چهرههايشان مىشناسى و هرگز با اصرار چيزى از مردم نمىخواهند. (اين است مشخّصات آنها!) و هر چيز خوبى در راه خدا انفاق كنيد، خداوند از آن آگاه است.
🍀ضرب به معنای برخوردی باطنی و معنوی
🌻🔅🌱آلعمران : 112 ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ ما ثُقِفُوا إِلاَّ بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَ حَبْلٍ مِنَ النَّاسِ وَ باؤُ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَ ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كانُوا يَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلُونَ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ ذلِكَ بِما عَصَوْا وَ كانُوا يَعْتَدُونَ
🌷هر جا يافت شوند، مهر ذلت بر آنان خورده است مگر با ارتباط به خدا، (و تجديد نظر در روش ناپسند خود،) و (يا) با ارتباط به مردم (و وابستگى به اين و آن) و به خشم خدا، گرفتار شدهاند و مهر بيچارگى بر آنها زده شده چرا كه آنها به آيات خدا، كفر مىورزيدند و پيامبران را بناحق مىكشتند. اينها بخاطر آن است كه گناه كردند و (به حقوق ديگران،) تجاوز مىنمودند.
🍀ضرب به معنای انداختن و افکندن و پوشاندن
🌻🔅🌱النور : 31 وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلى عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفينَ مِنْ زينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَميعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
به آنان با ايمان بگو چشمهاى خود را (از نگاه هوسآلود) فروگيرند، و دامان خويش را حفظ كنند و زينت خود را- جز آن مقدار كه نمايان است- آشكار ننمايند و (اطراف) روسرىهاى خود را بر سينه خود افكنند (تا گردن و سينه با آن پوشانده شود)، و زينت خود را آشكار نسازند مگر براى شوهرانشان، يا پدرانشان، يا پدر شوهرانشان، يا پسرانشان، يا پسران همسرانشان، يا برادرانشان، يا پسران برادرانشان، يا پسران خواهرانشان، يا زنان همكيششان، يا بردگانشان [كنيزانشان]، يا افراد سفيه كه تمايلى به زن ندارند، يا كودكانى كه از امور جنسى مربوط به زنان آگاه نيستند و هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود (و صداى خلخال كه برپا دارند به گوش رسد). و همگى بسوى خدا بازگرديد اى مؤمنان، تا رستگار شويد!
🍀ضرب به معنای احداث نمودن
🌻🔅🌱الحديد : 13 يَوْمَ يَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ لِلَّذينَ آمَنُوا انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ قيلَ ارْجِعُوا وَراءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُوراً فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بابٌ باطِنُهُ فيهِ الرَّحْمَةُ وَ ظاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ
🌷روزى كه مردان و زنان منافق به مؤمنان مىگويند: «نظرى به ما بيفكنيد تا از نور شما پرتوى برگيريم!» به آنها گفته مىشود: «به پشت سر خود بازگرديد و كسب نور كنيد!» در اين هنگام ديوارى ميان آنها زده مىشود كه درى دارد، درونش رحمت است و برونش عذاب!
🍀ضرب به معنای اثر گذاری
🌷🔅🌱الكهف : 11 فَضَرَبْنا عَلَى آذانِهِمْ فِي الْكَهْفِ سِنينَ عَدَداً
🌷ما (پرده خواب را) در غار بر گوششان زديم، و سالها در خواب فرو رفتند.🌷
🍀ضرب به معنای اعراض و دوری
🌻🔅🌱الزخرف : 5 أَ فَنَضْرِبُ عَنْكُمُ الذِّكْرَ صَفْحاً أَنْ كُنْتُمْ قَوْماً مُسْرِفينَ
🌻 پس آيا اين كتاب سراپا تذكر را از شما از روى اعراض و انزجار بازگردانيم، به خاطر آنكه شما گروهى تجاوزكاريد؟!
🍀ضرب به معنای زدن!
🌻🔅🌱الأنفال : 50 وَ لَوْ تَرى إِذْ يَتَوَفَّى الَّذينَ كَفَرُوا الْمَلائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ وَ ذُوقُوا عَذابَ الْحَريقِ
و اگر ببينى كافران را هنگامى كه فرشتگان (مرگ)، جانشان را مىگيرند و بر صورت و پشت آنها مىزنند و (مىگويند:) بچشيد عذاب سوزنده را (، به حال آنان تأسف خواهى خورد)!
🍀ضرب به معنای ضربه زدن
🌻🔅🌱البقرة : 60 وَ إِذِ اسْتَسْقى مُوسى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصاكَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَيْناً قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ كُلُوا وَ اشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدينَ
🌷و (به ياد آوريد) زمانى را كه موسى براى قوم خويش، آب طلبيد، به او دستور داديم: «عصاى خود را بر آن سنگ مخصوص بزن!» ناگاه دوازده چشمه آب از آن جوشيد آن گونه كه هر يك (از طوايف دوازدهگانه بنى اسرائيل)، چشمه مخصوص خود را مىشناختند! (و گفتيم:) «از روزيهاى الهى بخوريد و بياشاميد! و در زمين فساد نكنيد!»
🌷🔅🌱حال ماده ی ضرب در آیه ی شریفه 34 نساء کدام معنا را شامل میشود بایستی با دقت و ظرافت حلاجی نماییم!
🌷🔅🌱روح معنای «ضرب» آمیخته با حرکت و تحول بوده که مقصدی خاصی را داراست، یعنی صرف «ضرب» هدف نبوده بلکه «ضرب» تنها ابزاری برای رسیدن به مقصود و منظور است.، در «ضرب المثل» برای توضیح مطلب با ارائه ی مثالی که ذهن مخاطب به آن آشناتر است اسباب فهم او را نسبت به موضوع مورد نظر فراهم میکنیم، همچنین در «ضرب» به معنای سفر، طی طریق وسیله ی رسیدن ما به مقصد است، و …
🌷🔅🌱بیان مطلق ماده ی «ضرب» در آیه ی 34 نساء این حقیقت را تذکر میدهد که بایستی در برابر بد اخلاقی های زن و عدم انجام تعهدات واجبه او میتوان راهکارهایی را اتخاذ نمود که باعث آگاهی و تنبیه زن ناشزه گشته و رفتارش تغییر یابد؛ از جمله ی این روش ها میتواند، دوری و اعراض برنامه ریزی شده، سفر نمودن از او (مدتی از او فاصله گرفتن مکانی) و یا تنبیهاتی از قبیل محدود نمودن پوشاک و خوراک و امتیازات خاص، که خودشان در حکم زدن میباشد، قهر و بی اعتنایی برنامه ریزی شده، تغییر ضربتی رفتار اما مدیریت شده، همچنین اتخاذ روش تنبیه بدنی که بیشتر نمایشی خواهد بود تا جدی بودنش، چرا که شرع مقدس اجازه آسیب رسانی به زن را هر چند بخاطر ناشزه بودنش، نمیدهد! (هو العلیم)
🍀🔅🌱نامش زدن است اما نوازشی بیش نیست، چرا؟ خودتان امتحان کنید!
🌸🔅🌱 و روى عن أبي جعفر عليه السلام بأنه الضرب بالسواك.
تفسير نور الثقلين، ج1، ص: 478
🌷روایتی از امام باقر علیه السلام نقل شده که مراد از آن زدن زن با چوب مسواک است!
🌷🔅🌱این روایت بخاطر مرسله بودن سندش به هیچ وجه حجت شرعی محسوب نمیشود، هر چند که این روایت را بپذیریم زدن زدن با چوب مسواک بطوری که نه زخمی شود نه آسیبی ببیند و نه پوستش سرخ و کبود شود، شبیه نوازش زن است تا تنبیه آن، شما میتوانید این نوع زدن را امتحان کنید تا صحت بیان مذکور آشکار شود!
🌸🔅🌱و الضَّرْبُ بِالسِّوَاكِ وَ شِبْهِهِ ضَرْباً رَفِيقا
الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا عليه السلام، ص: 245
🌷در فقه الرضا زدن با مسواک را ضرب به رفاقت و نرمش تعبیر فرموده،
🌷🔅🌱در واقع اگر زدن مراد آیه باشد زدن نمایشی خواهد بود تا جدی بودنش!
🌸🔅🌱قالَ ص إِنِّي أَتَعَجَّبُ مِمَّنْ يَضْرِبُ امْرَأَتَهُ وَ هُوَ بِالضَّرْبِ أَوْلَى مِنْهَا لَا تَضْرِبُوا نِسَاءَكُمْ بِالْخَشَبِ فَإِنَّ فِيهِ الْقِصَاصَ وَ لَكِنِ اضْرِبُوهُنَّ بِالْجُوعِ وَ الْعُرْيِ حَتَّى تَرْبَحُوا فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَة
جامع الأخبار(للشعيري)، ص: 158
🌷 رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: من تعجب می‌کنم از کسی که همسرش را می‌زند در حالی که خود سزاوارتر به تنبیه شدن است. همسران خود را با چوب نزنید زیرا منجر به قصاص میشود ولی میتوانید آنها را با قطع هزینه‌های زندگی بزنید (تنبیه کنید) که در دنیا و آخرت به نفع شما است.»
ِ 🌷🔅🌱تمام این افعال برای حفظ نظام خانواده است، چه به اعراض و قهر و سفر و تنبیه عاطفی و روحی و روانی و جسمانی، به یقین برای انتقام شخصی نیست.
🌷🔅🌱اما نکته ی مهم و غیر قابل انکار این حقیقت است که زن، مرد با اقتدار را دوست میدارد، و عاشق مرد عاقل مقتدر است- اگر چنین نیست خانم ها انکار کنند- همچنین زن از مرد منفعل به شدت نفرت دارند، هر چند که به ظاهر راضی به این انفعال باشند! مرد هر چه مقتدرتر و جسورتر باشد زن مجهز تر خواهد بود، گویا که سامانه ی دفاعی زن تقویت شده باشد، آیا چنین نیست؟!!!
🌻🔅🌱النساء : 34 الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ فَالصَّالِحاتُ قانِتاتٌ حافِظاتٌ لِلْغَيْبِ بِما حَفِظَ اللَّهُ وَ اللاَّتي تَخافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَ اهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضاجِعِ وَ اضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبيلاً إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلِيًّا كَبيراً
🌷مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتريهايى كه خداوند براى بعضى نسبت به بعضى ديگر قرار داده است، و بخاطر انفاقهايى كه از اموالشان (در مورد زنان) مىكنند. و زنان صالح، زنانى هستند كه متواضعند، و در غياب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقى كه خدا براى آنان قرار داده، حفظ مىكنند. و (امّا) آن دسته از زنان را كه از سركشى و مخالفتشان بيم داريد، پند و اندرز دهيد! (و اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دورى نماييد! و (اگر هيچ راهى جز شدت عمل، براى وادار كردن آنها به انجام وظايفشان نبود،) آنها را به ضرب (تنبیه) كنيد! و اگر از شما پيروى كردند، راهى براى تعدّى بر آنها نجوييد! (بدانيد) خداوند، بلندمرتبه و بزرگ است. (و قدرت او، بالاترين قدرتهاست.)
