📅 تاریخ: 1403/08/10 – 27 ربیع‌الثانی 1446
✨ جلسه: مشکات نور
📖 جلسه هفتگی شرح و تفسیر صحیفه سجادیه (دعای بیستم)
🎤 سخنران: استاد علی ساعی
🗒 برخی موارد مطرح شده در جلسه:
🌿 اطاعت؛ اثبات عبادت و مقام بندگی
اطاعت خداوند، اثباتی بر عبادت من از برای اوست. اطاعت به دست آوردن مقام بندگی خداست، و این مقام، عالی‌ترین رتبه انسانیت است. انسان باید عبدالله شود. کیست که به این مقام رسیده باشد؟ پیامبر بزرگوار، حضرت محمد مصطفی (ص)، به مقام «عبده و رسوله» دست یافتند. ایشان این مدال عظیم را بر گردن خود آویخته و به حق خداوند معترف‌اند. وقتی به مقام عبدالله رسید، به خفیات دست یافت و خدا را به شکلی عمیق و بی‌نظیر عبادت کرد. رسیدن به مقام عبادت، قله انسانیت ماست.
🌸 بندگی؛ جهشی به فرا عبادت
مقام بندگی خدا، مقامی والا و برای جهیدن به مرحله‌ای فراتر از عبادت است. اما فرا عبادت چیست؟ بندگی خداوند، مقدمه‌ای است برای رسیدن به متن حقیقی زندگی.
🔥 عجب؛ آفتی برای مقام و اندوختگی‌ها
عجب، اندوخته‌های سالیان را در یک لحظه به آتش می‌کشد. مقام، علم، ثروت، و حتی عبادت، همگی نابود می‌شوند وقتی کسی بگوید «من برترم» به‌خاطر لباس، جمال، موقعیت یا محل سکونتم. این تکبر، همچون آتشی همه‌چیز را در بر می‌گیرد و می‌سوزاند.
🌠 بندگی با خلوص؛ دوری از عجب
کسی که به مقام عبادت می‌رسد اما عجب او را فراگیرد، خود را به آتش می‌زند. خدایا، مرا به کارهایی وادار که رضایت تو در آن‌هاست و فردا از آن‌ها بازخواست خواهم شد.
🌌 دعا برای اخلاص در بندگی
خدایا، اگر عمرم صرف اطاعت تو نشود، مزرعه‌ای برای شیطان خواهم شد. من دائم این دعا را می‌خوانم، اما نمی‌دانم چرا اجابت نمی‌شود.
🌿 تسلیم خدمت به خداوند
من که با منکرات و غفلت‌های خود، خوراک شیطان را فراهم می‌کنم، خدایا! عمرم را لباس خدمت به خودت قرار ده. نیروی بازوی مرا بگیر و در راه اطاعت از خودت مصرف کن.
🌹 زیبایی در عبادت؛ پذیرایی از خدای مهمان
عبادت من باید در اوج زیبایی باشد، همان‌طور که از مهمانم با بهترین غذاها و ظرافت در پذیرایی استقبال می‌کنم. خداوندا، این اطاعت من باید برای تو باشد. هنر عبادت را به من بیاموز تا تو را به زیباترین شکل بندگی کنم. عمر من باید در عبادت تو صرف شود، تمام وجودم باید در راه بندگی تو باشد.
🌿 اخلاص در عبادت؛ شراکت‌ناپذیری عمر
عبادتم باید خالصانه باشد؛ عمرم مخصوص خداست و هیچ شریکی ندارد. این عمر از آن خداست، و من تنها برای او عبادت می‌کنم. عبادتم نباید برای فرود به بهشت یا گریز از جهنم داشته باشد؛ بلکه تنها به‌خاطر رضایت خداست که او را بندگی می‌کنم.
🌸 انواع عبادت؛ عبادت تاجران، ذلیلان و آزادگان
برخی خدا را به‌خاطر بهشت و پاداش عبادت می‌کنند؛ اینان تاجران‌اند. برخی به‌خاطر ترس از جهنم او را عبادت می‌کنند؛ این عبادت ذلیلان است. اما عده‌ای خدا را برای شکر و به‌خاطر خود او عبادت می‌کنند؛ این عبادت آزادگان است. آزادگان بدون انتظار پاداش، به نیازمندان طعام می‌دهند و تنها به‌خاطر رضای خدا این کار را می‌کنند.
🌌 عشق به عبادت؛ فراتر از واجب و تکلیف
اگر خداوند عبادتش را واجب نمی‌کرد، باز هم در دل شب به پای محبت و لطفش می‌رفتم و از او اجازه عبادت می‌خواستم. عبادت حقیقی آن است که از روی عشق باشد، نه تکلیف و وجوب.
🔥 عبادت عاشقانه؛ عطش تقرب
عبادت عاشقانه، عبادتی است که از روی عشق و محبت انجام شود. عاشق، عطش تقرب دارد و نمی‌تواند به واجبات بسنده کند. او می‌خواهد بیشتر عبادت کند و به سوی خدا بپرد.
🌸 تقرب در نوافل؛ دستیابی به مقام محبت الهی
در حدیث قدسی آمده است: وقتی بنده‌ای پیوسته و از روی اخلاص نوافل را انجام می‌دهد، به خدا نزدیک‌تر می‌شود تا آن‌جا که خداوند عاشق او می‌گردد. وقتی خدا عاشق بنده‌اش شود، قوه شنوایی او می‌شود و بنده با او می‌شنود؛ بینایی او می‌شود و بنده با بصیرت به او می‌نگرد؛ دست او می‌شود و بنده با قدرت الهی دست نیازمندان را می‌گیرد. این بنده یدالله می‌شود، دستی که خدا از طریق آن دستگیری می‌کند.
🌿 اجابت و پناه در برابر درخواست بنده محبوب
هرآنچه بنده محبوب خداوند بخواهد به او عطا می‌شود و از هرچه به خدا پناه برد، مورد حمایت قرار می‌گیرد.
🌻 عمر زرین؛ زندگی مبذول به خداوند
خدایا، به من برکت عطا کن تا عمرم را در راه تو بذل کنم. عمر زرین، عمری است که به خداوند اختصاص یافته است و در راه او مصرف می‌شود.
🌹 تزئین عمر به هنرهای محمدی و آل محمدی
باید عمر خود را به هنرهای زیبای معنوی و الهی مزین کنم، تا عمری شایسته داشته باشم که به پیامبر و اهل بیت (ع) نزدیک باشد.
🌟 عبادت؛ هدف خلقت و اوج انسانیت
اطاعت مقدمه‌ای است برای رسیدن به عبادت و اثبات بندگی. عبادت، هدف و غایت خلقت انسان و جن است. باید به مفهوم و ماهیت عبادت پی ببرم و بدانم که آیا عبادت مختص همین خلقت انسی ماست یا پس از آن، شکلی جدید از ارتباط با خداوند پدید خواهد آمد. عبادت بدون معرفت، معنایی ندارد و باید با شناخت کامل از خداوند او را عبادت کنم.
🌌 معرفت به خداوند؛ شرط عبادت حقیقی
اگر خدا را نشناسم، عبادتم بی‌معنا خواهد بود و شاید دیگری را بندگی کرده باشم. ای خدای من، به معرفت تو نیازمندم. چگونه می‌توانم به شناخت کامل از تو برسم تا عبادتم خالص و حقیقی گردد؟
🌹 دعوت به سوی خدا؛ آغاز معرفت
امام سجاد (ع) فرمودند: بگو «بسم الله الرحمن الرحیم»، و دعوت کن به سوی الله عزوجل. شناخت خداوند به یکتایی و رحمت، رافت، عزت، علم، و قدرت او است. این معرفت، آغاز راه ایمان و عبادت است. من کجا ایستاده‌ام؟ حتی در آغاز راه معرفت مانده‌ام. باید به جایی برسم که بدانم هرچه او آورده حق است و غیر آن باطل. این‌گونه است که مومن می‌شود و به مقام اطاعت و عبادت دست می‌یابد.
🌱 نشانه‌های معرفت الهی
امام صادق (ع) فرمودند: کسی که به معرفت الله رسیده باشد، دیگر به دنیا و زرق و برق آن دل نمی‌بازد و از خوشی‌های دنیا حسرت نمی‌خورد. اگر هنوز حسرت دنیای دیگران را دارد، پس به معرفت خدا نرسیده است. دنیای مادی در نظر او بی‌ارزش‌تر از خاک پای افراد خواهد بود و لذت معرفت الله برایش مانند لذت بهشتیان در بهشت است. این معرفت مقدمه‌ای برای عبادت و اطاعت است.
🌟 معرفت الهی؛ مونس وحشت و همراه تنهایی
معرفت الله، مونس هر وحشتی است و انسان را از تنهایی نجات می‌دهد. کسی که به این معرفت دست یافته، هیچ ترسی در دل ندارد؛ چرا که خداوند همیشه با اوست. این معرفت، همچون نوری در دل تاریکی است و داروی هر درد و شفایی برای هر مرض. چه قدرت و کارکردی دارد معرفت الله عزوجل!
🔥 غرایب علم؛ مقدمات و بتی از عجب
در ابتدای حدیثی آمده است که یک اعرابی نزد رسول خدا (ص) آمد و از غرایب علم درخواست نمود. پیامبر (ص) پاسخ دادند: «تو با اساس علم چه کردی که از غرایب آن سوال می‌کنی؟» شاید این سخن صیحه‌ای باشد تا بت عجب در دل ما بشکند و از مقدمات علم آغاز کنیم، نه اینکه به دنبال مغز علم برویم.
