مصادیق گناهان صغیره و کبیره در قرآن چیست؟ لطفا روایاتی که در این خصوص آمده است را نیز بفرمایید.

سوال2260 :
سلام علیکم جناب استاد در قرآن خداوند به چهل گناه اشاره فرموده و بیان می دارند که شما گناه کبیره نکنید من گناهان کوچک شما را می بخشم و شما هم لطف فرمودید برنامه استغفار هفتاد فراز از استغفار امیر المومنین را در کندو اجرا می کنیم که بسیار استغفار زیبائی از امیر المومنین می باشد و تشکر از عالیجناب که ما را با این استغفار آشنا فرمودید ولی من حرف و سخنم این است که این چهل گناه را در غالب لیستی در بیاوریم و هر چند وقت یکی از این گناهان را تحت عنوان سوال مطرح کنیم و علت را ریشه یابی کنیم همه می دانند که مثلا دروغ گفتن گناه و بد است ولی باز به سمتش می رویم و همچنین گناهان دیگر و این که حرف دروغ زده می شود پس شخص نیاز به این دروغ گفتن دارد وقتی با خودت خلوت می کنی که من چه نیازی به دروغ گفتن دارم بعد آدم از خودش خجالت می کشد که نیاز من به دروغ گفتن چه می تواند باشد البته دروغ وسیله ای است که شخص فضای خالی زندگیش را با آن پر می کند و بنده انتظار دارم از عالیجناب راهکارهای بهتری برای انجام ندادن این گناهان دریافت نمایم هر چند به صورت پراکنده دوستان سوالاتی در مورد گناهان داشته اند ولی لطف بفرمائید بیشتر راهنمائی بفرمائید تا انگیزه برای رفتن به سمت و سوی این گناهان کمتر شود ممنون می شوم اگر توضیحات لازم را بفرمائید
🌸🔆🌷بسم الله الرحمن الرحیم🌷🔆🌸
#پاسخ2260
🍀🔅🌷علیکم السلام🌷🔅🍀
🌷🔅🌱
🌸🔅🌱النجم : 32 الَّذينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ إِلاَّ اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّكَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ في‏ بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقى‏
همانها كه همواره از گناهان بزرگ و عمل‏هاى زشت دورى مى‏جويند، مگر گناه صغيره يا گناهى كه اتفاقا رخ مى‏دهد كه حتما مغفرت پروردگارت گسترده است، او به شما آن هنگام كه شما را از اين زمين بيافريد و هنگامى كه در شكم مادرانتان جنين بوديد داناتر است، پس خودستايى نكنيد، او به كسى كه تقوا ورزيده داناتر است.
🌷🔅🌱لمم یا گناه صغیره در واقع قصد گناه بدون تحقق گناه میباشد، قصد گناه کند و به آن نزدیک ولی انجامش ندهد این حرکت همان گناه صغیره و یا لمم است.
🌸🔅🌱«و اللمم الرجل يلم بالذنب فيستغفر اللَّه منه: يلم بالذنب اى يقاربه فيفعله»
تفسير شريف لاهيجي، ج‏4، ص: 302
🌸🔅🌱 و عبد العظيم بن عبد اللَّه حسنى از امام جواد از پدرش على بن- موسى الرّضا عليهما السّلام روايت كرده است كه فرمود: از پدرم موسى بن جعفر عليهما السّلام شنيدم ميفرمود: عمرو بن عبيد بصرى (عامّى مذهب) بر امام صادق عليه السّلام وارد شد و سلام كرده نشست و شروع كرد بخواندن اين آيه
🌻الَّذِينَ‏ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ* (كسانى كه دورى مى‏جويند از گناهان بزرگ) (شورى: 37) و سپس ساكت شد و خاموش ماند،
پس امام صادق عليه السّلام پرسيد چه چيز تو را ساكت كرد؟ گفت: دوست دارم كبائر را از كتاب خدا بدانم و آنها را بشناسم، حضرت فرمود: آرى اى عمرو بزرگترين كبائر شرك بخداست، خداوند تبارك و تعالى مى‏فرمايد:
🌻إنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ* (خداوند نمى‏بخشد آنكه براى او انباز گيرند) (نساء: 47 و 115) و نيز ميفرمايد:
🌻 إنَّهُ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَ مَأْواهُ النَّارُ وَ ما لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصارٍ (همانا كه هر كس شرك بخدا آورد خداوند بهشت را بر وى حرام ساخته و جايگاه او دوزخ است و اين ظالمان يار و ياورى- كه آنها را نجات دهد- ندارد) (مائده: 72). و پس از آن يأس و نوميدى از رحمت خدا است زيرا خداوند عزّ و جلّ ميفرمايد:
🌻 إنَّهُ لا يَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكافِرُونَ (براستى كه از زحمت خداوند نوميد نباشند مگر گروه كافران) (يوسف 87)؛ سپس ايمنى از عقوبت خداى زيرا خدا ميفرمايد:
🌻 فلا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ (و از كيفر خداوند خود را در امان ندانند مگر گروه زيانكاران) (اعراف: 98)؛ و از آنها است عقوق پدر و مادر و عدم رضايت آنها از فرزند زيرا خداوند عزّ و جلّ «عاقّ» را جبّار و بد بخت خوانده است آنجا كه نقل فرموده
🌻و بَرًّا بِوالِدَتِي وَ لَمْ يَجْعَلْنِي جَبَّاراً شَقِيًّا (و مرا نيكى‏كننده بمادرم قرار داده و جبّار (ستمكار) و شقيّ و بدبخت نكرده است) (مريم: 32)؛ و قتل نفس كه حرام كرده است خداى آن را مگر در موردى كه بجا و حقّ است‏
چنان كه ميفرمايد:
🌻و مَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فِيها تا آخر آيه» (و هر كس مؤمنى را از روى عمد (براى اينكه مؤمن است) بكشد سزاى او دوزخ است كه در آن هميشه بماند) (نساء: 92)؛ و نسبت ناروا بپاكدامنان دادن، زيرا كه خداوند عزّ و جلّ ميفرمايد:

🌻 إنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَناتِ الْغافِلاتِ الْمُؤْمِناتِ لُعِنُوا فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ (همانا آنان كه نسبت ناروا به پاكدامنان بى‏خبر و مؤمن ميدهند در اين جهان و جهان آخرت مورد لعن و نفرين باشند و براى آنها عذاب بزرگى در كمين است) (نور:
23)؛ و خوردن مال يتيم به ستم، چه قول خداوند است كه

🌻إنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى‏ ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيراً (آرى آن كسانى كه اموال يتيمان را بستم و زور تصرّف مى‏كنند اينان چنانست كه در شكمهاى خود آتشى را انباشته مى‏سازند و بزودى به آتشى كه در دوزخ براى ايشان مهيّا شده خواهند رسيد) (نساء: 9)؛ و فرار و گريختن از ميدان نبرد با دشمنانى كه براى مبارزه با مسلمانان برخاسته‏اند، زيرا خداوند عزّ و جلّ مى‏فرمايد:
🌻 و مَنْ يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ أَوْ مُتَحَيِّزاً إِلى‏ فِئَةٍ فَقَدْ باءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ (و هر كه در روز جنگ به آنها پشت نمود ه و بگريزد- مگر اينكه از ميمنه به ميسره يا از قلب به جناح يا از فرقه‏اى بيارى گروهى ديگر از مسلمين رود- به طرف خشم و غضب پروردگار فرار كرده و جايگاهش دوزخ است و بد منزلگاهى است) (انفال: 16)؛ و خوردن ربا زيرا كه خداى تعالى ميفرمايد:
🌻 الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبا لا يَقُومُونَ إِلَّا كَما يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطانُ مِنَ الْمَسِّ (آنان كه ربا ميخورند در قيامت از گور برنخيزند مگر مانند كسى كه بوسوسه و فريب شيطان عقل خود را از دست داده است) (بقره: 275)
و نيز فرموده است:
🌻يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِيَ مِنَ الرِّبا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ (اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد از خداوند پروا كنيد و زيادى بعنوان ربا را رها كنيد و از بدهكار نگيريد اگر راستى بخدا ايمان داريد و اگر چنين نكرديد پس رسما با خدا و رسولش اعلان جنگ دهيد) (بقره: 279)، و سحر، زيرا خداى عزّ و جلّ ميفرمايد:
🌻و لَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَراهُ ما لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلاقٍ (و محقّقا ميدانستند كه هر كس كه چنين كند در سراى ديگر وى هرگز بهره‏اى نخواهد يافت) (بقره: 102)، و زنا كارى، زيرا خداوند عزّ و جلّ ميفرمايد:
🌻و مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ يَلْقَ أَثاماً. يُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ يَخْلُدْ فِيهِ مُهاناً. إِلَّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ الآية ( [و زنا نمى‏كنند] و هر كس اين عمل را انجام دهد كيفرش را خواهد ديد، عذابش در قيامت دو چندان گردد و با كمال خوارى و ذلّت در دوزخ مخلّد بماند، مگر آنكه توبه كرده و از گناه اين چنين دست بردارد) (فرقان: 68)، و سوگند دروغ زيرا خداوند عزّ و جلّ فرموده
🌻إنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ أَيْمانِهِمْ ثَمَناً قَلِيلًا أُولئِكَ لا خَلاقَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ- الآية (آرى آنان كه پيمان با خدا و سوگندهاى خود را به‏ بهائى اندك بفروشند، اينان را در آخرت (از بهشت و نعيم آن) بهره‏اى نباشد) (آل عمران: 77)، و دزدى و خيانت در بيت المال يا غنائم جنگى مسلمانان،
خداوند متعال مى‏فرمايد:
🌻و مَنْ يَغْلُلْ يَأْتِ بِما غَلَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ (و هر كس از بيت المال چيزى بربايد روز رستاخيز با آن چيز محشور شود يا كيفر آن را در قيامت ببيند) (آل عمران:
161)، و نپرداختن زكات واجب، زيرا خداوند عزّ و جلّ فرموده:
🌻يوْمَ يُحْمى‏ عَلَيْها فِي نارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوى‏ بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هذا ما كَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ فَذُوقُوا ما كُنْتُمْ تَكْنِزُونَ (روزى كه آن سكّه‏هاى طلا و نقره و ذخائرشان در آتش دوزخ گداخته شود، و پيشانى‏ها و پهلوها و پشتهاى آنان را به آن داغ كنند، (و نمايندگان حقّ و فرشتگان ايشان را مخاطب ساخته گويند:) اين همانست كه شما براى امروز خود ذخيره كرده‏ايد اكنون بچشيد آنچه را كه خود براى خود اندوخته‏ايد) (توبه: 36)، و شهادت بدروغ و كتمان شهادت زيرا خداوند عزّ و جلّ مى‏فرمايد:
🌻و مَنْ يَكْتُمْها فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ (و هر كس كتمان شهادت كند البتّه دلش گناهكار است) (بقره 283)، و ميگسارى، زيرا خداوند عزّ و جلّ آن را معادل پرستش بتها شمرده است، (آنجا كه فرموده:
🌻 إنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَيْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ (و انصاب بتها باشند چنان كه مفسّران گفته‏اند)، و ترك نماز از روى عمد يا ترك يكى از آنچه خداوند عزّ و جلّ واجب ساخته است، زيرا كه رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرموده‏اند:
🌻 «من ترك الصّلاة متعمّدا فقد برئ من ذمّة اللَّه عزّ و جلّ و ذمّة رسوله» (هر كس نماز را عمدا ترك كند از ذمّه خدا و رسول و امانشان بيزارى جسته است)، و پيمان‏شكنى، و قطع رحم زيرا خداوند عزّ و جلّ فرموده است:
🌻أولئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ ( [آنان كه پيمان خداى بشكنند پس از پيمان بستن با او و ببرند آنچه را كه خداوند امر بوصل آن كرده است‏] اينان را لعن مدام و بدى جايگاه يعنى دوزخ نصيب خواهد بود) (رعد: 25) راوى گفت: عمرو بن عبيد برخاست و خارج شد و با صداى بلند مى‏گريست و ميگفت: نابود شد هر كس برأى خود متّكى شد و با شما هماوردى در دانش و علم جست.
☘️من لا يحضره الفقيه / ترجمه غفارى، على اكبر ومحمد جواد و بلاغى، صدر، ج‏5، ص: 281