چگونه می توانم از روایات بحار در دو مورد 1- علمی و تحقیقی دقیق 2- استفاده عمومی، بهره ببرم؟

سوال 52
متن سوال مطرح شده:
در مراجعه عمومی به کتب روایی ( و نه صرفا تحقیق علمی دقیق)، مخصوصا در تفسیر آیات الهی، آیا باید به همان دقت علمی اجتهادی که مفصلا در کتب رجالی و علوم حدیث اشاره شده است ، عمل کرد؟ مقصودم استفاده از کتب موجود در نرم افزار جامع الاحادیث است. اگر امثال من بخواهند با آن دقت علمی به روایات مراجعه کنند، به مشکلات علمی و عملی فراوانی برخورد می کنند.
البته معتقدم این ها بیشتر مشکلات علمی و عملی هستند نه این که صحت روایات زیر سوال برود. روایات کتب اربعه برای استفاده عمومی نیاز چندانی به علم رجال ندارند اما در کتابهایی مثل بحار الانوار گاهی به مشکل برخورد می کنم. مخصوصا در اخبار آحاد، گرچه علامه براى جمع آورى مطالب اين كتاب به جهت امكانات فراوانى كه در اختيار داشته، بهترين و معتبرترين نسخه‏هاى موجود از هر كتاب را به دست آورده است و در نقل مطالب بسيار دقيق عمل كرده و تقطيع در اين كتاب جايگاهى ندارد.همچنين امانت در نقل و شيوه نقل مطالب دقيقا رعايت شده است.در مجموع بحار الأنوار كتابخانه‏اى جامع از كتب و تأليفات معتبر شيعى است كه مطالب آن با نظم منطقى در كنار هم چيده شده است.

حال با این جرح و قدح نسبت به این کتاب شریف، چگونه می توانم از روایات بحار در دو مورد 1- علمی و تحقیقی دقیق 2- استفاده عمومی، بهره ببرم؟
وفقکم الله لمرضاته.

پاسخ 52
🌻توجه نماییم که تمام احادیث کتب اربعه مورد تصدیق نبودن و تمام روایات موجود در کتب دیگر مطرود نمیباشند، هدف از مراجعه به احادیث و بررسی سند و متن حدیث دست یابی به حجت شرعی است و هر علم و فنی که به ما این مهارت رهیابی به حجت شرعی را بدهد میتواند ابزار توثیق احادیث واقع شود!
🌻راه های مختلفی برای توثیق روایت وجود دارد، توثیق سند تنها راه تصدیق حدیث نبوده بلکه توثیق متن نیز علی رغم وثاقت سند از جمله ملاک اصلی توثیق حدیث به شمار میرود، روایات موجود در بحار میتواند با تنظیم و طبقه بندی خاصی حتی به اخبار مستفیض و متواتر (معنوی) تبدیل شوند که لزوما تخصص ها و فنون و مهارت های خاصی را طلب میکند. در واقع خبره ی حدیث به راحتی میتواند طلا را از مس تفکیک نماید و حکمت و مروایدهای مخفی در لابلای احادیث ضعیف را استخراج نماید .
🌻حدیث شناس برای اطمینان بیشتر به حدیثی میتواند علاوه بر کتب اربعه برای اخذ نشانه های بیشتر برای تصدق و توثیق حدیث از روایات موجود در کتب دیگر حتی منابع به ظاهر غیر مرتبط با احادیث بهره گیرد مثل مراجعه به علوم خاص تاریخ، ریاضی ، شیمی و زیست شناسی و …. ! فراتر از همه اینها قرآن مجید الگوی بسیار زیبای توثیق احادیث میباشد!