طبیعت وحی خداست

بهار اصغر و اکبر

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

«آب و نان جسم و جان»  «اسرار لیل و نهار»  «بهار مکارم» «توسعه زیبائی و لذت»  «شرح دعای ششم صحیفه سجادیه» و … چکیده با تکمله       1404.01.21    علی ساعی(عبدالله مشکات) 110.141(903) 

شرح اجمالی دعای ششم صحیفه سجادیه

طبیعت وحی خداست

🌹طبیعت و زیبائی‌هایش کلام وحیانی خداست.

🌹کلام خدا را در تمام ابعادش باید بگیریم، طبیعت در واقع کلامات رحمانی است، که از جمله آن،  «کلام عینی، سمعی، لمسی، روحی، قلبی» است؛ به واقع طبیعت، کلام هستی خداست که برلوح کائنات جاری است؛ همه موجودات به این کلام خدا آشنایند؛ از زمین و موجوداتش از دانه‌ و گیاه و پرنده و زنبور عسل و غیر آن، تا آسمان و اهلش.

🌹کلام وحیانی خدا در طبیعت بعد از دریافت باید تفقه شود و گرنه موجود در ردیف بهائم و یا پست‌تر از آن قرار می‌گیرد.

🌻🔆الأعراف : 179   وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ كَثيراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا يَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لا يُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا يَسْمَعُونَ بِها أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ

🔆به يقين، گروه بسيارى از جن و انس را براى دوزخ آفريديم؛ آنها دل‌هايى دارند كه با آن تفقه نمی‌کنند و چشمانى كه با آن نمى‏بينند و گوشهايى كه با آن نمى‏شنوند؛ آنها همچون چهارپايانند؛ بلكه گمراهتر! اينان همان غافلانند.

🔅🌼 آب و نان جوارح و جوانح🌼🔅

🌹نسبت به جوارح و جوانح حق بابائی را ادا کنیم.

🌹به آب و دون تک تک اعضا و جوارح و جوانح بدن توجه نمائیم.

🌹اگر از هر یک از اعضای ظاهری و یا باطنی غافل شویم و آن عضو می‌خشکد، می‌میرد!

🌹چرا بشر در برابر مرگ عقلی، قلبی و کرامات خویش بی‌تفاوت است.

🌹به انواع تغذیه نیازمندیم از جمله آنها تغذیه علمی، حکمتی، معرفتی، حبی و نوری است.

🔅🌼 بهار اصغر و بهار اکبر🌼🔅

🌹با بهاران اصغر چه کردیم که انتظار رسیدن به ربیع اکبر و اعظم داریم! میبایست اول شایستگی خود اثبات کنیم.

🔅🌼بهار جان زمان است 🌼🔅

🌹جسم  و بدن مادی ما به غذایی در حد کفاف نیاز دارد؛ کم و زیادش بدن را نابود و فاسد می‌کند؛ اما دل و جان و قوای باطنی ما به غذای پاک در هر حدی که باشد نیازمند است،

🌷🔆وَ قَالَ ع‏ كُلُّ وِعَاءٍ يَضِيقُ بِمَا جُعِلَ فِيهِ إِلَّا وِعَاءَ الْعِلْمِ فَإِنَّهُ يَتَّسِعُ‏ بِه‏[1]

🔆هر ظرفی با محتوایش تنگ می‌شود، اما ظرف علم با محتوایش گسترده می‌شود.

🌷🔆 عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا علیه السلام: إِنَّ الْجَسَدَ بِمَنْزِلَةِ الْأَرْضِ الطَّيِّبَةِ مَتَى تُعُوهِدَتْ بِالْعِمَارَةِ وَ السَّقْيِ مِنْ حَيْثُ لَا تَزْدَادُ فِي الْمَاءِ فَتَغْرِقَ وَ لَا يُنْقَصُ مِنْهُ فَتَعْطَشَ دَامَتْ عِمَارَتُهَا وَ كَثُرَ رَيْعُهَا وَ زَكَا زَرْعُهَا وَ إِنْ تُغُوفِلَ عَنْهَا فَسَدَتْ وَ لَمْ يَنْبُتْ فِيهَا الْعُشْبُ فَالْجَسَدُ بِهَذِهِ الْمَنْزِلَةِ وَ بِالتَّدْبِيرِ فِي الْأَغْذِيَةِ وَ الْأَشْرِبَةِ يَصْلُحُ وَ يَصِحُّ وَ تَزْكُو الْعَافِيَةُ فِيهِ إِلَى أَنْ قَالَ أَمَّا فَصْلُ الرَّبِيعِ فَإِنَّهُ رُوحُ‏ الزَّمَانِ‏[2]

🔆امام رضا علیه السلام: بدان که بدن آدمیزاد بمنزله زمین پاکیزه‌ای است اگر هنگامی که خواستی به عمارت و آبیاریش بپردازی اعتدال را رعایت کردی نه آنقدر آب دادی که غرق شود و تبدیل بیک باطلاق و یک پارچه لجن گردد و نه آن اندازه دریغ کردی که تشنه و خشک بماند این چنین زمینی همیشه آباد و معمور خواهد بود، حاصلش فراوان و بهره اش پاکیزه است ولی اگر در باره آن غفلت شود تباه میگردد و دیگر سبزه ای در آن نخواهد روئید.

پس بدن بمنزلت همان زمین است به تدبیر عاقلانه ای که در خوراک و نوشاب بکار می رود صحیح و سالم میماند و نیروی سلامتی در آن زیاد میگردد.

اما، فصل بهار روح زمان است.

🔅🌼خوشی روزگاران 🌼🔅

🌷🔆 السَّلَامُ عَلَى رَبِيعِ‏ الْأَنَامِ‏ وَ نَضْرَةِ الْأَيَّام‏

🔆سلام بر بهار مردمان و خرمی روزگاران

🌹بر بهار سلام کن
🌹هر سلامی تحیتی دارد، تحیت بهار زیبائی، نشاط، خرمی، حیات و تازگی است.

🔅🌼 رمز بهار ازلی🌼🔅

🌹بهار ظاهر آدرس بهار باطن و ملکوتی است، پیوند با بهار ملکوت جانها، رمز رسیدن به ازلیت بهار است.

🔅🌼 گُل‌خوانی🌼🔅

🌹گُل حروفات الهی بر چهره زیبای بهار است؛ گُل و گلزار، کتاب خداست، با سواد باشیم و بخوانیم.

🌹بهار از بین نمی‌رود، سیرش تغییر می‌یابد، بهار در مسیر تکاملش رو به رشد پیش می‌رود، از لاک دنیوی خارج در فضای آزاد پیش می‌رود. بهار رافع و صاعد و راشد است.

🌹دنیا لاک ماست، پیله جان ماست، پروانه جان خود را فراموش نکنید.

🌹پروانه بهار از پیله دنیا آزاد می‌شود.

🌹بهار در بهار، مثل نور در نور، زیبائی در زیبائی، حیات در حیات است.

🌹بهار در مقظع زمانی و مکانی خود رو به رشد و تجدید است.

🌹در بهار و دل بهار، بهاری شدن شرط ادای حق بهار است.

🔅🌼 توسعه زیبایی و لذت🌼🔅

🌹زیبائی و لذت رو به رشد است، سرعت سیر و توسعه زیبائی و لذت رو به افزایش است، چون رشد می‌کند، اما چرا در ما رو به موت است؟ میزان بهره‌مندی خود را با علم و عقل و حکمت بالا بریم.

🌹حیات علمی را تقویت کنیم، عقل را فعال نگه‌داریم، گرامی‌اش داریم، ابزار کار عقل را در اختیارش بگذاریم، مکارم الاخلاق ابزار و زور و بازوی عقل است.

🌹مکارم الاخلاق را همچون گل در زمین دل‌مان بکاریم، وجودمان را همیشه بهاری کنیم، باغ و گلزار عقل را کامل کنیم؛ باغ مکارم دلتان را به کمال برسانید.

🌹تنها عقل است که به نیکوئی تمام و  رو به کمال از علم و حکمت، تغذیه، هضم، شکوفایش می‌کند و میوه‌هایش را می‌رساند.

🔅🌼 بهار مکارم🌼🔅

🌹بهار، سلام و صلوات خدا بر خلق خداست.

🌹بهار، جریان زندگی و جوشش هستی است، نشان اعلای لطف الهی است.

🌹بهار، تبسم خدا با سیمای زمین بر زمینیان و ستارگان آسمان است.

🌹گل‌های بهاری، لبخندهای شیرین مهر خدا بر زمین و آسمان است.

🔅🌼 دفتر تازه خدا🌼🔅

🌹بهار، آغاز کتابت دفتری جدید در آفرینش خداست، نشان تغییر و حرکت در مسیر تکامل و توسعه است؛ طفل هستی لحظه‌ای از رشد عقب نمانده است.

🔅🌼بهار مومنان روزی به تمام و کمال ظهور خواهد یافت 🌼🔅

🌹بهار، نشان رستاخیز مومنان است!

🌹کیست که از مرگ بترسد آن‌ کسی که پایان زمستانش آغاز بهارش نیست.

🌹بهار، نوید خدا بر حیات گسترده‌تر است، پرچم راهنمای خلائق به اسرار قیامت و بشارت ویژه به مومنان است.

🔅🌼بهار از اسماء کبرای خداست 🌼🔅

🌹یکی از اذکار بهار، ذکر «هو الحی القیوم» است.

🔅🌼 هر لحظه یک جهان برای جان دادن🌼🔅

🌹هر لحظه یک غنیمت، یک فرصت، یک حیات، یک جهان است! چه کردم با آن لحظه، در آن چه کاشتم؟  باختیم یا بردیم؟

🌹هر روز، بهار حیات آدمی است، آغازی است برای رویش، تحول،  تازگی.

🔅🌼 بهار مستقر و مستمر است🌼🔅

🌹«بهار مستقر» بهاری است که از انسان و جهان جدائی ندارد، همراه اوست، همچون روح، مستقر در جان آدمی و کائنات است؛ انسان و موجودات پیوسته بهار را در جان خود با پیوستگی بهار در بهار تجربه می‌کنند، مثل نور در نور، علم در علم، بدائت در بدائت، حیات در حیات.

🔅🌼زمستان سرد جان 🌼🔅

🌹کسی که در زمستان نفس خود منجمد و محبوس است تا الی الابد بهار واقعی را تجربه نخواهد نمود.

🔅🌼شجره بهار در عالم جان 🌼🔅

🌹ما در جان خود شجره بهار داریم با 12 شاحه عظیم

🔅🌼 سرّ الاسرار الهی در دعای ششم صحیفه سجادیه🌼🔅

🌹دعای 6 صحیفه سجادیه هر روز آدمی را بهاری می‌کند.

🌹دعای 6 یادآوری تازگی، سال جدید، روز جدید، لحظه جدید

🔅🌼نگاهی به قله عظیم دعای 6 صحیفه سجادیه 🌼🔅

☘️ (وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ:)

☘️مناجات امام سجاد(ع) در صبح و شام

🌸☘️ (1) الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ بِقُوَّتِهِ

🌸☘️(1) ستایش خدایی را که شب و روز را به نیروی خویش آفرید،

🌹لیل و نهار یک مفهوم انتزاعی، اعتبار ذهنی نیست بلکه لسل و نهار دارای موجودیت و هویت است.

🌹هر چند که با گردش کرات و با جریان نظم موجود در منظومه و حرکات و سیر آنها، شب و روز آشکار می‌شوند، اما نبایستی حاصل این حرکات را به لیل و نهار مربوط سازیم، بلکه تمام این سیر و سلوک، اجرام سماوی، عاملی برای بروز و ظهور لیل و نهار می‌شوند، مثل انسان که نمی‌توانیم هویت آدمی را حاصل ترکیب سلولی و حرکات مولکولی و اتمی و الکترونی بدانیم.

🌹لیل و نهار معادن قوت الهی هستند.

🌸☘️ (2) وَ مَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ

🌸☘️ (2) و میان آن دو به قدرت خویش جدایی افکند،

🌹خدای متعال فالق و فارق و فاتق و حائل است، همانطور نیز ممیز است، میان هر چیزی که اراده فرماید.

🌹قدرت عظیم الهی ممیز میان لیل و نهار است، این امتیاز نشان بارز قدرت الهی است، کسی که به این حقیقت واقف شود، مجهز به قدرت الهی گشته است.

🌹خدای متعال چهره لیل و نهار را با قدرتش برای ما به ظهور رسانده است.

🌸☘️ (3) وَ جَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً، وَ أَمَداً مَمْدُوداً

🌸☘️  (3) و برای هر یک از آن دو حدّی معین و مدتی ممتد قرار داد.

🌹محدودیت و ممدودیت، ابزار زیبائی خدایند، به ادراک موجدات در تمییز اسرار الهی کمک میکنند.

🌹اگر ممدودات و محدودات نبودند، چیزای برای موجودات آشکار و محسوس نبود.

🌹حدود و قیود مکانی و زمانی، قلم خوشنویسی خدایند.

🌸☘️ (4) يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيمَا يَغْذُوهُمْ بِهِ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ

🌸☘️ (4) هر یک را در دیگری ولوج می‌دهد و دیگری را در آن، به تقدیر خویش برای بندگان، در آنچه روزی‌شان می‌کند و بر آن پرورششان می‌دهد.

🌹لیل و نهار ولیج هم‌اند، شبه خلیلند.

🌹خدا ولوج داد شب را در روز و روز را در شب، ارتباطی اسرار آمیز میان شب و روز ایجاد نمود.

🌹ایلاج همان روش ارتباطی و اتفاقی بسیار خاص و اسرار آمیز است، ایلاج ملاقاتی است بسیار ویژه.

🌸☘️  (5) فَخَلَقَ لَهُمُ‏ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ‏ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً

🌸☘️ (5) پس شب را برای آنان آفرید تا در آن از رنج حرکت و تلاش خستگی‌فرو نشانند، و آن را پوششی قرار داد تا از آرامش و خوابش بهره گیرند؛ تا برایشان مایه‌ی آسایش و قوّت باشد و لذّت و شهوتی را با آن دریابند.

🌹لیل آغوشی گرمتر از آغوش «پدر و مادر و یار و هر مصاحبی» است.

🌹لیل یک آغوش چند لایه است، مثل آغوش «آسایش، خواب، جمام، نیرو، لذت و شهوت» که موجودات در آن پرورده و لذیده و شهیه می‌گردند. از هر نیاز ظاهری و باطنی آدمی.

🌸☘️  (6) وَ خَلَقَ لَهُمُ‏ النَّهارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ، وَ دَرَكُ الْآجِلِ فِي أُخْرَاهُمْ

🌸☘️ (6) و روز را برایشان مبصر آفرید تا در آن از فضل او بجویند و به روزی‌اش دست یازند، و در زمینش بگردند، در پی آنچه بهره‌ای زودرس در دنیا و دستیابی آخرت در سرای دیگرشان را فراهم آورد.

🌹لیل مثل خاک و روز بیرون خاک، در شب ریشه انداختن و در روز شکوفا دادن است.

🌹کتاب شب را در روز قرائت کنیم و کتاب روز را در شب بگشائیم.

🌹روز مبصر است، یک حس خارجی و استثنائی برای موجودات است،

🌹روز میدان عظیم برای کسب امتیازات عظیم است.

🌼علی ساعی(عبدالله مشکات) 110.141(903)🌼

🔅🌼تکمله  بهار اصغر و اکبر 🌼🔅

🌹گُل حروفات الهی بر چهره زیبای بهار است؛ گُل و گلزار، کتاب خداست، با سواد باشیم و بخوانیم.

🌹طبیعت را به مثابه متن مقدس بخوانید. 

🌹برای خواندن کتاب طبیعت، پیوندی بین علم و عرفان پیوند ایجاد کنید.

🌹بهار با رستاخیز پیوند جاودانه دارد.

🌹 بهار، نوید خدا بر حیات گسترده‌تر است، پرچم راهنمای خلائق به اسرار قیامت و بشارت ویژه به مومنان است.

🌹 بدن آدمیزاد بمنزله زمین پاکیزه‌ای است… اگر اعتدال را رعایت کنی، همیشه آباد خواهد بود.

🌹عقل و اخلاق، ابزار و اسباب پرواز آدمیان هستند.

🌹 مکارم الاخلاق را همچون گل در زمین دل‌مان بکاریم، وجودمان را همیشه بهاری کنیم.

🌹 گوهر زمان را  نبازید.

🌹 هر لحظه یک غنیمت، یک فرصت، یک حیات، یک جهان است! چه کردم با آن لحظه، در آن چه کاشتم؟ باختیم یا بردیم؟

🌹 هر لحظه به اندازه یک جهان اهمیت دارد.

🌹 بهار، سلام و صلوات خدا بر خلق خداست… گل‌های بهاری، لبخندهای شیرین مهر خدا بر زمین و آسمان است.

🌹 طبیعت، تجلی مستقیم محبت خداوند به آفریدگان است.

🌹 در بهار و دل بهار، بهاری شدن شرط ادای حق بهار است.

🌹 انسان تنها با هماهنگی با ریتم طبیعت (هم در ظاهر و هم در باطن) میتواند حقیقت بهار را درک کند.

🌹 بهار در بهار، مثل نور در نور، زیبایی در زیبایی، حیات در حیات است.

– 🌹 تکرار واژه‌ها، حسی از بینهایت و وحدت را منتقل میکند. 

🌹 کیست که از مرگ بترسد؟ آن کسی که پایان زمستانش آغاز بهارش نیست.

🌹 مرگ را نه پایان، بلکه آغازی نو است، این حقیقت، تسلیب خشِ قلبهای اندوهگین است.

🌹 طبیعت نه تنها با زبان «عینی و سمعی»، بلکه با ابعاد «روحی و قلبی» با انسان سخن می‌گوید. 

  🌹 هر پدیده طبیعی، از دانه گیاه تا پرواز پرنده، حرفی از کتاب هستی است که تنها عالمان و صاحبان دل آن را می‌فهمند. 

🌹 تغذیه روحی  همان علم، حکمت، و معرفت به عنوان غذای جاودانه جان که هرچه بیشتر مصرف شود، ظرف وجود انسان گسترده‌تر می‌شود. 

🌹 بهار زمینی (اصغر) آینه‌ای از بهار ملکوتی (اکبر) است. انسان تنها با شایستگی می‌تواند به بهار ابدی راه یابد. 

🌹 «با بهاران  اصغر چه کردیم که انتظار رسیدن به ربیع اکبر داریم؟»

🌹  امام رضا (ع) در حدیثی، بهار را «روح الزمان» می‌نامند. این تعبیر، بهار را فراتر از فصل فیزیکی، به عنوان نماد نَفَس سبحانی در گردش هستی است.

🌹  انسان مانند پروانه‌ای است که باید از پیله دنیا بگریزد تا به بهار حقیقی (ملکوت) برسد.

🌹 زندگی به مثابه سمفونی الهی  است.

🌹 با هستی به صلح باشیم تا تمام منافعش را در اختیار ما بگذارد.

🌹  سلام بر بهار، سلام بر خود، و سلام بر جهان، نشانه‌ای از هماهنگی با نظام الهی است. 

🌹 انسان، باغبان «شجره بهار» در وجود خویش است. با کشت مکارم اخلاق، می‌تواند این درخت را تا ابدیت شکوفا  و رو به رشد نگه دارد.

🌹 «هر ذره هستی، نامه‌ای از جانب خداست؛ زندگی کن، بخوان، و باغ دل را با نام او بهاری نگاه دار.» 

🌹 همان‌گونه که بهار هر سال نو می‌شود، انسان نیز با یاد خدا، می‌تواند در هر لحظه تولد دوباره را تجربه کند.

🌹 «بهار را نه در گُل‌ها، که در جان جستجو کن؛ که بهار حقیقی، طلوع نام اوست در جام دل.» 🌹 

🌻🔆نگاه متعلمانه به مبحث «طبیعت وحی خداست»🔆🌻

🌼🔆🌼بهار اصغر و اکبر🌼🔆🌼

🔹 جلسات هفتگی شرح و تفسیر صحیفه سجادیه (دعای ششم)

📅 تاریخ: 1404/01/21 -11 شوال 1446

✨ جلسه: مشکات نور

🎤 سخنران: استاد علی ساعی

📝 برخی موارد مطرح شده در جلسه:

### بدن ما، زمین خداست؛ کشاورزش باشیم 🌱 

واقعاً باید شهد بندگی را به عسل بندگی تبدیل کنیم.

امام رضا علیه‌السلام می‌فرمایند: “این بدن، شبیه زمین است؛ زمینی پاک… 

بدن تو مثل زمین پاکی‌ست که تو باید عهده‌دار آن باشی، مراقبش باشی…”

اگر مراعات این بدن را بکنی، 

نسبت به آبادانی‌اش، آبیاری‌اش، 

نه زیاد برسانی، نه کم؛ به اندازه‌ی نیازش…

اگر متعهد شوی آب و دان این بدن را تأمین کنی، 

این زمین وجود، تبدیل به کشتزاری عظیم می‌شود.

حاصلش فراوان می‌شود، 

زرعش پاک و زیبا خواهد گشت.

اما اگر از این جسد، این أرض طیبه، غافل شوی… 

به فساد کشیده می‌شود. 

نابودش خواهی ساخت.

دیگر در این بدن هیچ علفی نخواهد رویید. 

هیچ فضایلی از آن ظاهر نخواهد شد.

باید به این بدن برسیم… 

و اگر به عالم اکبر خود تعهد داریم، 

آیا آب و دانش را می‌رسانیم؟

### آب بدن، حکمت روح؛ تعادل یا نابودی ⚖️ 

آیا می‌دانیم که باید پیوسته به آن آب و دانه دهیم؟

به بدن، به اندازه‌ی نیازش، نه بیشتر، نه کمتر. 

اما به روح و دل‌مان؟ به نهایت، به گستردگی تمام باید توجه کنیم.

آب و دانه‌ی روح، علم و حکمت خداست، معارف خداست.

هرچه بریزی، 

کاسه‌ی دل پر نمی‌شود، چون حرم خداست.

ما این دل را فراموش کرده‌ایم… 

به جسم می‌پردازیم.

آبش را زیاد می‌کنیم، غرقش می‌کنیم… 

این بدن می‌گندد، به خدا…

اگر آبش زیاد شود، دانه‌اش زیاد شود… نابود می‌شود.

باید به اندازه، به بدن آب رساند. 

اما روح را باید پیوسته آبیاری کرد. 

غرقش کرد… نورش کرد…

غرق نور شود…  نه تغذیه کند،  بلکه ذوب شود تا برسد.

ما به آب و دون عالم اکبر خود توجهی نداریم.

تک‌تک اعضا و جوارح‌مان، چشم‌مان، گوش‌مان، عقل‌مان…  همه‌شان نیاز به آب و دانه دارند.

قوه‌ی شنوایی…  عقل، فراموش شده…

نمی‌دانیم خوراک عقل، مکارم اخلاق است. 

هفتاد و پنج خصلت دارد، باید با آن تغذیه شود.

ما عقل را بی‌آب و دان رها کرده‌ایم… 

اصلاً عقلی در وجودمان نمانده… به مرگ عقلی رسیده‌ایم و خبر نداریم.

### فصل الربیع؛ روحِ زمان، نه فقط بهار طبیعت 🌸 

روح الایمان‌مان رحلت کرده و نمی‌دانیم… 

حال، به دنبال بهاریم؟!

اما… امام رضا علیه‌السلام می‌فرمایند:

“بدان، فصل بهار، روح زمان است… جان زمان است…”

اگر بهار نباشد، زمان جان می‌دهد… می‌میرد.

ما به دنبال بهار اکبر هستیم، 

اما با بهار اصغر چه کرده‌ایم؟

آیا شایستگی خویش را اثبات کرده‌ایم؟

آیا با مقدمه‌ی بهار سازگاریم؟ 

تا به متن بهار برسیم؟

که نمی‌رسیم…

بهار نمی‌میرد، تجدید می‌شود. 

در بهار، بهار تکرار می‌شود.

آن بهاری که آمد، بهاری می‌کند جان را.

به جانِ تمام موجودات می‌رسد. 

تمام موجودات بهاری می‌شوند.

بهار آمد، یعنی اطلاعات و علوم کیهانی را با خود آورد.

علوم ربانی را به جان ذرات تزریق کرد. 

همه‌شان بهره گرفتند… 

میوه‌ها رسیدند.

میوه‌ها، بخشی از عکس‌العملِ بهاری‌اند… 

که زیبایی‌شان، بهار را نشان می‌دهد.

### گل پژمرده می‌شود، اما نمی‌میرد 🌼🕊 

ما چه کردیم؟

آن گل می‌رسد… 

پرواز می‌کند… روحش می‌رود… نمی‌میرد به خدا…

آن گل با آن همه زیبایی، 

پژمرده می‌شود پیکرش…

اما در جهانی بزرگ‌تر، به حیاتش ادامه می‌دهد…

روبه‌رشد است…

در بهار، بهاری می‌شود… 

اما در جهان‌های دیگر…

ما چه کرده‌ایم؟ 

کدامین بهار را واقعاً تجربه کرده‌ایم؟

### بهارِ رافع و صاعد؛ رشد باطنیِ دائمی 🌸📈 

در بهار، بهاری شدن… 

بهارِ صاعدانه و رافعانه در وجودمان باید جاری باشد.

بهار، هم رو به رشد است، هم رشید است، هم راشد است. 

رشد می‌کند…

هرچه هست، آن زیبایی که در بهار خودنمایی می‌کند**، 

**رو به رشد و رشید است.

زیبایی افزون می‌شود. 

لذت‌ها افزون می‌گردند. 

علوم که گسترش یابند، زیبایی و لذت هم گسترش می‌یابند.

من چقدر از این جهان لذت می‌برم؟ 

لذت من، به اندازه‌ی علم من است. 

هرچه بیشتر بفهمم، بیشتر لذت می‌برم.

درک من از زیبایی این جهان، 

به همان میزان علمی‌ست که کسب می‌کنم.

اما بدون عقل… 

ویرانه‌ام.

حس و درکم محدود به حس دنیوی می‌شود، 

و در همان هم ناکام خواهم شد.

### عقل؛ فرمانده زیبایی، کلید لذت ✨🧠 

وقتی با عقل، به تجربه‌ی زیبایی و لذت می‌رسم، 

لذت و زیبایی‌ام به گستردگی جهان هستی می‌رسد، 

بلکه فراتر از آن می‌رود.

چرا؟ 

چون من با جانِ زیبایی، با جانِ لذت مرتبط خواهم شد… 

با اسماء حسنی**، با **اسم اعظم**، 

با حقیقت **زیبایی و لذت سر وکار خواهم داشت.

عقل است که علم را هضم می‌کند. 

عقل است که می‌تواند علم را جذب کند، از آن تغذیه کند.

مانند یک دانه‌ی زیبا عمل می‌کند.

بدون عقل، همان دانه‌ی زیبا، 

هرگز به گلِ زیبا تبدیل نمی‌شود. 

هیچ شهدی از آن ظاهر نمی‌شود.

هیچ زنبوری نمی‌تواند بدون عقل، عسل تولید کند.

عقل، فرمانده‌ی زیبایی و لذت است. 

بدون عقل، همه محروم‌اند.

عقل، محبوب اول خداست… محبوب اول و آخر خدا.

در این جهان هستی، 

بهار، روح زمان است…

چگونه از آن استقبال کنیم؟ 

به بهار سلام کنیم…

### سلام به ربیع‌الأنام؛ معدن بهاران 💐 

باطن این بهارِ ظاهر، همان وجود اعلی آقا بقیة‌الله الأعظم روحی فداه است…

اوست:

“ربیع‌الأنام” 

“نضرة الأیّام”

بهار تمام زیبایی‌ها، اوست. 

بهار علم، بهار حکمت، بهار نور… اوست.

او، واقعاً بهار است. 

معدن بهاران است.

سلام کنیم به آن بهار واقعی…

که تحیتی خواهد داشت…

هر کس با صدق، به بهار سلام کند، 

پاسخ سلامش را خواهد گرفت…

با شکوفه‌های زیبایی، با رشد و ترقی، 

با شهد و عسل، با عطر، با زیبایی.

آن ربیع‌الأنام چه می‌کند؟ 

جواب سلامش چیست؟

اگر بهار را نشناسیم، زمستان را به جای بهار خواهیم گرفت.

اگر نور را نشناسیم، به خدا… ظلمت را، تاریکی را، 

به جای نور خواهیم گرفت.

کوری را، عین بینایی خواهیم پنداشت…

### بهارِ مکارم؛ فصل خواندن، فصل کاشت 🌿📖 

فصل بهار، فصل خواندن است. 

فصل خواندن کتاب خداست.

طبیعت، یعنی کتاب وحی خدا…

بخوانیم: 

به ترتیل، به تجوید، با دقت، 

با تفکر، با تدبر، با تفقه…

تا وجودمان عین زیبایی شود… عین بهار گردد.

مکارم اخلاق را در وجود خود بکاریم.

هر لحظه، ما بهاریم. 

با بهار حقیقی، هر آن، ما بهاریم.

هر آن، امکان رشد برای ما فراهم است. 

مکارم را، هرچه می‌توانیم در خود بکاریم.

اگر به تمام هفتاد و پنج مکرمه را بکاریم… 

به خدا، افزون می‌کند.

از آن عدد می‌گذرد…

مکرمه‌های زیادی که خدا، مبدعِ جهان، می‌آفریند، 

وجود ما را پر از خرمن مکارم خواهد کرد.

### باغ مکارم؛ لبخند خدا بر جانمان 🌷💖 

باغ مکارم دلمان را به کمال برسانیم…

بهار، همان سلام خداست… 

همان صلوات خدا بر خلق خدا…

صلواتی بر آن بهار خدا…

بهار ما، جریان زندگی‌ست، جوشش هستی‌ست.

بهار، تبسّم لطف خدا بر کل کائنات است.

این گل‌های بهاری**، واقعاً **لبخندهای مهر خدا بر خلق خداست.

بهار یعنی آغازی، در دل آغازی دیگر…

بهار یعنی آغاز کتابت دفتری جدید در آفرینش خدا… 

آغاز تغییر… آغاز تحول… 

آغاز شئونات جدید خدا…

این طفل هستی، باید که رشد کند… 

باید بالغ شود، به نهایت سن خود برسد، کمالش را دریابد.

بهار، رستاخیز مؤمنان است.

کیست که از مرگ بترسد؟

کسی که از مرگ می‌ترسد، 

کسی‌ست که پایان زمستانش، دیگر آغاز بهاری ندارد…

بهار، نوید حیات گسترده‌تر است. 

لبخند شیرین عظمت خدا بر خلق خداست، در این جهان هستی…

از یک بُعد، این بهار چهره‌ای از چهره‌های ایمان مؤمنان است.

بهار، ذکر همان الحیّ القیوم است.

هر لحظه، این جهان، یک جهان جدید است. 

هر لحظه، یک غنیمت کُبری است. 

یک فرصت استثنایی… یک حیات جدید… یک جهان تازه…

ما چه کرده‌ایم با جان‌های گذشته؟ 

تا به تجربه‌ی جهان‌های جدید دست یابیم؟

### دعای ششم صحیفه؛ ماشین زمان به بهار 🌤 

امام سجاد علیه‌السلام، با دعای ششم خود، 

هر روز ما را بهاری می‌سازد.

اگر توفیق یابیم با جان و دل این دعا را بخوانیم، 

هر روزمان بهاری می‌شود.

به واقع، هر روز ما بهار است.

حتی اگر ظاهر جهان، زمستانی شود، 

ما با این دعا، آن زمستان را بهاری می‌کنیم.

با صدق دل، به این معدن مبارک وارد شویم… 

تا همیشه بهاری شویم.

### شکر لیل و نهار؛ آفرینشِ شب و روز ✨🌙 

آری، جای حمد دارد…

من فراموش کرده بودم که به خاطر لیل و نهار، باید خدایم را سپاس بگویم.

فراموش کرده بودم…

چقدر لیل و نهار را درمی‌یابم**، 

اما **به خاطر این نعمت عظیم، این نعمت تکرارشونده، 

خدایم را حمد نکرده‌ام.

امام جسد مرا متوجه این غفلتم می‌کرد…

اما من چنان در دل این غفلت خفته بودم 

که نمی‌خواستم از این خواب خارج شوم.

حمد خدا به خاطر آفرینش لیل و نهار…

خدا، این لیل و نهار را با قوتش آفرید.

اگر بگویم قوت، یعنی نیرو و انرژی رحمانی‌اش… 

باز هم معنایش را کم کرده‌ام…

اما چاره‌ای دیگر ندارم…

بهتر است بگوییم: 

خدا، با قوتش، شب و روز را آفرید.

لیل و نهار، خلق خداست. 

انتزاعی و اعتباری ذهنی نیستند.

نباید این‌طور تلقی کنیم که فقط مفهومی ذهنی هستند؛ 

آن‌ها حقیقت دارند، عینیت دارند.

هرکدام، یک سامانه هستند؛ 

خلق بدیع خدایند.

همان‌طور که وجود ما، 

فقط حرکات الکترون‌ها و پروتون‌ها نیست…

بلکه سامانه‌ای بزرگ و زنده است.

در لیل و نهار نیز، حرکت و نظم جریان دارد.

اما لیل و نهار، خودِ جریان نیستند…

لیل و نهار، یک سامانه‌اند. 

یک حقیقت مستقل هستند.

### لیل و نهار؛ تجلی قدرت لايزالی خدا ⚡️ 

و گواه نیروی لایزالی خداست…

به قوت خود آفرید، 

یعنی این لیل و نهار، معدن نیروی خداست.

خدا در دل لیل و نهارش، 

نیروی عظیم خودش را، قوتش را قرار داده است.

لیل و نهار، گواه قدرت خدا هستند. 

تمییز قائل شد میان‌شان با قدرتش…

آیا قدرت همان توانایی‌ست؟ 

به والله، بالاتر است…

من معنایش را نمی‌دانم… 

قدرت، قدرت است. 

ترجمه، از معنایش می‌کاهد.

خدا میان لیل و نهار، با قدرتش تمییز قائل شد. 

فاصله انداخت.

اگر قدرت خدا نبود: 

– لیل و نهاری نبود، 

– فاصله‌ای نبود، 

– جدایی‌ای نبود.

یک‌پارچه بودند…

اما خدا جدایی افکند. 

آیا حقیقتی را شکافت؟ 

آیا میان دو شکاف، فاصله‌ای ایجاد کرد؟

یکی لیل شد و یکی نهار…

نمی‌دانم… 

ولی سخن امام، گواه این حقیقت است: 

خدا با لیل و نهار، قدرت‌نمایی کرده است.

پس چرا من نمی‌بینم؟ 

چون نمی‌فهمم.

عقل را خاموش کرده‌ام، بازنشسته کرده‌ام… 

فرصت تفکر و تعقل ندارم.

به خدا، این لیل و نهار، مظهر قدرت خداست.

نمی‌گویم از ظاهر به باطن برویم؛ 

همین ظاهر را بفهمیم، 

آنگاه به باطن لیل و نهار رجوع کنیم.

خدا، فالق است، فارق است، فاتق است… ممیز لیل و نهار است.

چه کرده است؟ 

همان خدایی که:

“مرج البحرین یلتقیان…”

برزخی قرار داد میانشان…

میان این لیل و نهار، چه کرده است؟

من نمی‌دانم… لیل چیست؟ نهار چیست؟

این دو، آیه‌ی عظیم خدا هستند.

تا نفهمم، بازنده‌ام… 

بفهمم؟ چه می‌شود!

### خط خوش خدا؛ نگاره‌های لیل و نهار ✒️🌓 

برای هر یک از آن دو، 

لیل و نهار، حد محدودی قرار داد. 

محدودشان کرد. 

و امد ممدودی ایجاد کرد.

برای هرکدام، 

جغرافیای خاص مکانی و زمانی تعریف کرد.

محدود و ممدود کرد.

آیا از آن کاست؟ 

نه… زیبا ساخت.

این، خط خوش خداست…

یکی از خطوط الهی‌ست.

کلمات خدا…

نگاشته شده با زیبایی…

یک نگاره‌اش، لیل است… 

نگاره‌ی دیگرش، نهار.

این محدودیت و ممدودیت، قلم زیبای خداست. 

خطوطی‌ست که در حد و حدود خاص، ظاهر می‌شود.

### ولوج شب و روز؛ رازِ فرو رفتنِ خدایی 🔄 

داخل می‌کند؟ نه… من نمی‌گویم داخل می‌کند.

می‌گویم “ولوج می‌دهد”…

هر یک از آن دو را، 

لیل و نهار را، در دیگری ولوج می‌دهد.

لیل را در نهار… 

نهار را در لیل… 

و صاحب‌شان را نیز در آن ولوج می‌دهد.

آیا فقط وارد می‌شوند؟ 

نه… این ولوج، با “داخل شدن” تفاوت دارد.

این، راز است.

در هم فرو می‌روند… 

یک فرو رفتنِ خاص… 

که یکی از اسرار خداست.

ما نامش را “إیلاج” می‌گذاریم.

چنان در هم می‌آمیزند، 

که گویی یکی شده‌اند، 

اما یکی نیستند.

### إیلاج؛ آمیختگی پرورش‌دهنده‌ی الهی 💞🌗 

با تقدیری از خودش، نسبت به بندگانش…

لطفی از خداست…

این إیلاج را میان لیل و نهار قرار داده، 

تا لطف خودش را به بندگانش برساند.

آن‌ها را تغذیه کند… 

در هم فرو ببرد… 

پرورش‌شان دهد…

### لیل و نهار، عاشق هم 💘 

لیل و نهار را عاشق هم ساخت.

نمی‌دانم…

شاید این ایلاج، از عشق و محبت هم فراتر است.

لیل و نهار عاشق هم هستند.

سرّ و باطن این لیل و نهار چیست؟

### شب؛ آغوش فراتر از مادرانه‌ی خداوند 🌌🕊 

شب را برای آن‌ها آفرید، 

تا از خستگی‌شان فرو نشینند، 

از آرامش و خوابش بهره بگیرند، 

تا برایشان مایه‌ی آسایش و قوت گردد…

و حتی: 

لذت و شهوتی پاک با آن دریابند.

لیل، مثل آغوشی گرم و مادرانه است… بلکه فرا مادرانه… 

یک آغوش خاص است… 

آغوش آسایش خداوند بر خلقش.

همه از این لیل بهره‌مند می‌شوند. 

نه فقط انسان… 

تمام ذرات جهان هستی از لیل و نهار بهره‌مندند.

از آرامشش، از آسایشش، از خوابش…

من به‌گونه‌ای خاص می‌خوابم، 

موجودات دیگر، به گونه‌ای دیگر… 

اما همه، لذت خواب را درمی‌یابند.

گیاهان، حیوانات، حتی جمادات هم خواب دارند…

حال افق لیل در افق زمینی این چنین است… 

اما آفاق آسمانی و ملکوتی‌اش؟ 

رازی‌ست که روزی دیده خواهد شد…

در آغوش این شب قرار می‌گیرند… 

منبع تغذیه است این شب.

باید که موجودات، در دل این شب، جذب نیرو کنند.

و ما؟ 

چقدر خود را باخته‌ایم… 

شب را از دست داده‌ایم، 

روز را از کف داده‌ایم…

همه را شیطان و نفس، از دل‌ ما ربوده‌اند.

نه شب را تجربه می‌کنیم… 

نه روز را…

شب‌باخته و روز‌باخته‌ایم.

لیل، آغوش گرم آسایش و خواب و نیروست.

ما در دل نیروی خدا قرار می‌گیریم. 

در دل شب…

آیا تجربه‌اش می‌کنیم؟

در کدام مقطع شب، آن نیرو ما را در بر می‌گیرد؟ 

بله، از اول تا آخر…

اما لحظاتی هست که آرامشی خاص تزریق می‌شود… 

به آن‌هایی که محرم‌اند…

نیروی خاصی تزریق می‌شود… 

لذت و شهوتی خاص… نه شهوت دنیوی… 

شهوت پاک، لذت پاک…

به دل‌های پاک تزریق می‌شود…

چه می‌شود؟ به کجا می‌رسند؟ 

ملکوت را چگونه درمی‌یابند؟ 

جبروت را چگونه؟

این شب، عجب عجایبی دارد 

و ما از آن غافلیم…

در آغوش‌های تو‌در‌توی این شب قرار می‌گیریم…

کِشت می‌گردیم…

در میان کشتِ جمال، قدرت، لذت، شهوتِ نوم، و راحتی…

### روز؛ مبصر برداشتِ شب 🌞📜 

و روز را برایشان “مبصر” آفرید… 

تا در آن از فضل خدا جست‌وجو کنند.

و به سبب آن:

– به روزی‌اش برسند، 

– در زمینش به سیر و سیاحت بپردازند، 

– در پی بهره‌ای زودرس در دنیا، 

یا دستیابی به آخرت، 

چه نقد و چه نسیه…

این روز، مبصر ماست.

خدا، این مبصر را برای ما تعیین کرده. 

می‌گشاید، دیده می‌دهد، روشنایی می‌دهد، 

راه می‌دهد، جلو می‌برد… بیدار می‌کند…

آن کشتی که در شب انجام دادیم… 

روز آن را درو می‌کند.

می‌گذارد بر سر سفره‌ی دلمان… 

ظاهرش می‌سازد.

کِشت کردیم؟ 

وقت برداشت است.

شب چه خبرها داشت… 

روز، باید از آن باخبر شویم.

هرچه ذخیره داریم، 

باید برداشت کنیم.

کِشت شب باید با مبصری روز برداشت شود.

در شب، نه فقط خواب… 

نوم شب، بیداری شب است…

در جهان دیگر، ما به‌واقع می‌خوابیم، یعنی به غفلت می‌رویم… 

و غفلت را با خواب می‌گیریم…

و در غفلت خود، به غفلتی افزون‌تر فرو می‌رویم.

### خاکِ شب، شکوفه‌ی روز 🌱➡️🌼 

شب، مثل بستر خاک است…

که در آن می‌خوابیم…

روز، همان بیرونِ خاک است… 

که باید شکوفه‌هایمان سر باز کرده باشند.

در شب، علوم را می‌گیریم…

روز، باید انفجار نور شویم. 

انفجار علم گردیم… 

شکوه بندگی خدا را به تماشا بگذاریم.

شب چه کرده‌ایم؟ 

روز باید آن را تفسیر کند.

شب، به تأویل برسد… 

روز، باید تفسیرش کند.

اگر تفسیر نکنیم، 

آیت خدا را، 

آیت شبش را، 

سوزانده‌ایم…

و خاکسترمان به روز رسیده… 

که با نسیمی، 

پراکنده خواهد شد… زیر و رو خواهد شد…

🎥 تماشای کامل سخنرانی در لینک زیر:

https://jamejan.com/j1404.01.20

🔗 سایت جام جان

🌍 jamejan.com

🟠 کانال ایتا جام جان

🔗 https://eitaa.com/jamejan

🌼علی ساعی(عبدالله مشکات) 110.141(903)🌼

---

[1] نهج البلاغة (للصبحي صالح) ؛ ؛ ص505  شريف الرضى، هجرت – قم، چاپ: اول، 1414 ق.

[2] مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل ؛ ج‏16 ؛ ص455  نورى، مؤسسة آل البيت عليهم السلام – قم، چاپ: اول، 1408ق.