🌼🔆🌼هفت شهر هستی🌼🔆🌼
🌹🔅☘️ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ ☘️🔅🌹
🔅🌹 «رازهای امام موسی بن جعفر علیه السلام » «تغذیه علمی » « تفقه در توحید» « شیء فراتر از هستی» «شب شهادت امام موسی بن جعفر علیه السلام» و … چکیده با تکمله 1403.11.06 علی ساعی(عبدالله مشکات) 110.141(903) 🌹🔅
🔅🌼امام موسی بن جعفر علیه السلام تاریخ و جغرافیای شگفتیهای جهان هستی است 🌼🔅
🌹امام موسی بن جعفر علیه السلام یکی از ابعاد خفیه الهی به بیکرانگی است؛ مرز روشنایی ناپیداست، بهترین وسیله ما برای ورود به دودمان اهل بیت علیهم السلام است.
🔅🌼ستاد مشیت الهی 🌼🔅
🌹قلب امام مرکز صدور قوانین الهی است.
🌹هر آنی از قلب امام قوانین جدید الهی صادر میشود،
🌹سرعت و شتاب صدور قوانین و تجلی مشیت الهی چنان بالاست که با کندی ما سازگاری ندارد، سرعت بیکرانگی تجدید قوانین موجب ناپیدایی آنها از ما گشته است.
🌹 ناپیدایی قوانین جدید به لحاظ سرعت، شبیه ناپیدایی پره پروانه متحرک است؛ حال اَبَر سرعتهای جهان هستی به جای خود باقی است.
🌹حرکت فرا نوری و فرا حسی، دیده نمیشوند؛ محسوس نیستند؛ حرکتهای فراتر از دامنه حسی ما، محسوس ما نیستند.
🌹قلب امام محل کشف قوانین طبیعی و فراطبیعی و فیزیکی و فرافیزیکی، قوانین دنیوی و اخروی، جسمی و جانی است.
🌷🔆قُلُوبُنَا أَوْعِيَةٌ لِمَشِيَّةِ اللَّهِ فَإِذَا شَاءَ شِئْنَا وَ اللَّهُ يَقُولُ وَ ما تَشاؤُنَ إِلَّا أَنْ يَشاءَ اللَّهُ [1]
🔆امام حسن عسکري عليهالسلام فرمود: قلوب ما ظرف مشيت خداست؛ پس هنگامي که او بخواهد، ما ميخواهيم، همچنان که فرمود وَ ما تَشاؤُنَ إِلَّا أَنْ يَشاءَ اللَّه.
🌹امام تاریخ جهان هستی است. کتاب کامل هستی است.
🌹زمان و مکان نیز ابزاری بیش نیست، زمان و مکان نیز روح و روانی دارد؛ زمان را باید مثل اعضاء و جوارح مدیریت نماییم؛ تحقق این امر به برکت وجود حجت خدا میسر است.
🌹ما از شئونات بدیع الهی کوریم، چرا که «کل یوم هو فی شان» .
🔅🌼 مشیت کاظمیه🌼🔅
🌹امام موسی بن جعفر علیه السلام پایگاه مشیت کاظمیه خداست، دروازه عظیم گذر به فرا هستی است،
🔅🌼هستی محصول اراده الهی است 🌼🔅
🌹 هستی در محدوده اراده الهی است،
🌻🔆يس : 82 إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
🌻🔆البقرة : 117 بَديعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِذا قَضى أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
🌻🔆آلعمران : 47 قالَتْ رَبِّ أَنَّى يَكُونُ لي وَلَدٌ وَ لَمْ يَمْسَسْني بَشَرٌ قالَ كَذلِكِ اللَّهُ يَخْلُقُ ما يَشاءُ إِذا قَضى أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
🌻🔆آلعمران : 59 إِنَّ مَثَلَ عيسى عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ قالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
🌻🔆الأنعام : 73 وَ هُوَ الَّذي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ يَوْمَ يَقُولُ كُنْ فَيَكُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَ لَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ وَ هُوَ الْحَكيمُ الْخَبيرُ
🌻🔆الحجر : 98 فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ كُنْ مِنَ السَّاجِدينَ
🌻🔆النحل : 40 إِنَّما قَوْلُنا لِشَيْءٍ إِذا أَرَدْناهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
🌻🔆مريم : 35 ما كانَ لِلَّهِ أَنْ يَتَّخِذَ مِنْ وَلَدٍ سُبْحانَهُ إِذا قَضى أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
🌻🔆يس : 82 إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
🌻🔆غافر : 68 هُوَ الَّذي يُحْيي وَ يُميتُ فَإِذا قَضى أَمْراً فَإِنَّما يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
🔅🌼قوانین مشیت کاظمیه 🌼🔅
🌹قوانین مشیت کاظمیه در دوران امامتشان و در هر دوران بعنوان حجت الهی باقی و جاری است.
🌹به کدامین قوانین مشیت کاظمیه راه یافتهایم؟
🌹بشر در طول مدت عمر خویش به چند قانون الهی اشراف دارد؟
🌹هر لحظه قانونی جدید بر این جهان هستی حاکم است.
🔅🌼 مشیت، پل علم الهی است🌼🔅
🌹مشیت باب علم است. قلب امام، مشیت الله است، باب علم است.
🌹اگر با امام به طپش در آئیم قوانین الهی از وجود ما منتشر خواهد شد.
🔅🌼«هستی» و روح و روان آن 🌼🔅
🌹شیء و هستی همان تجلی امضاء خداست و رو ح و روان «شیء و هستی» قضاء و قدر و اراده و مشیت است و مشیت در میان آنها در حکم ام الارواح آنها است. شیء از هستی برتر است.
🌹شیء به مشیت و هستی به اراده الهی مربوط است؛ تقدیر همچون لباسی بر جان هستی و اشیاست.
🌹از امضاء تا مشیت، یعنی، از نمایش شیء و هستی تا خود هستی.
🌹خالق، اول روح هستی را آفرید آنگاه پیکربندیاش نمود.
🌹شیئیت از موجودیت برتر است! یعنی، شأن اشیاء از هستی اشیاء برتر است.
🌹ما در این دنیا تنها با جنبه ظاهری اشیاء و هستی مواجهیم؟
🌹شیء یک هنر والای الهی است، هستی یک هنر دیگر اوست، ما هنوز به حقیقت اشیاء نرسیدهایم
🌹موجود شناسی حرکت از امضاء به مشیت است
🌹خود شناسی حرکت از قضای خود به اراده و مشیت خودمان است.
🌹هر چه لذت و زیبایی و آرامش و هستی و شیء و عجائب و غرائب در محدودهی از مشیئت تا امضاء است؛ و ما در دنیا با سایه و نشانه آنها در ارتباطیم.
🌷🔆لاَ يَكُونُ شَيْ ءٌ إِلاَّ مَا شَاءَ اَللَّهُ وَ أَرَادَ وَ قَدَّرَ وَ قَضَى قُلْتُ مَا مَعْنَى شَاءَ قَالَ اِبْتِدَاءُ اَلْفِعْلِ قُلْتُ مَا مَعْنَى قَدَّرَ قَالَ تَقْدِيرُ اَلشَّيْ ءِ مِنْ طُولِهِ وَ عَرْضِهِ قُلْتُ مَا مَعْنَى قَضَى قَالَ إِذَا قَضَى أَمْضَاهُ فَذَلِكَ اَلَّذِي لاَ مَرَدَّ لَهُ .
🌷🔆علي بن ابراهيم هاشمي گويد: از موسي بن جعفر(ع)شنيدم كه فرمود: چيزي نباشد جز آنچه خدا خواهد و اراده كند و اندازه گيري نمايد و حكم دهد، گفتم معني خواست خدا چيست؟ فرمود: آغاز كار است گفتم معني اندازه گيري چيست؟ فرمود: آن اندازه گرفتن طول و عرض چيز است: گفتم معني قضا و حكمش چيست؟ فرمود هر گاه حكم كند (امضا کند)بگذراند و آن است كه برگشت ندارد.
🔅🌼 صفات علم الهی🌼🔅
🌷🔆الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ: سُئِلَ الْعَالِمُ ع كَيْفَ عِلْمُ اللَّهِ قَالَ عَلِمَ وَ شَاءَ وَ أَرَادَ وَ قَدَّرَ وَ قَضَى وَ أَمْضَى فَأَمْضَى مَا قَضَى وَ قَضَى مَا قَدَّرَ وَ قَدَّرَ مَا أَرَادَ فَبِعِلْمِهِ كَانَتِ الْمَشِيئَةُ وَ بِمَشِيئَتِهِ كَانَتِ الْإِرَادَةُ وَ بِإِرَادَتِهِ كَانَ التَّقْدِيرُ وَ بِتَقْدِيرِهِ كَانَ الْقَضَاءُ وَ بِقَضَائِهِ كَانَ الْإِمْضَاءُ وَ الْعِلْمُ مُتَقَدِّمٌ عَلَى الْمَشِيئَةِ وَ الْمَشِيئَةُ ثَانِيَةٌ وَ الْإِرَادَةُ ثَالِثَةٌ وَ التَّقْدِيرُ وَاقِعٌ عَلَى الْقَضَاءِ بِالْإِمْضَاءِ فَلِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى الْبَدَاءُ فِيمَا عَلِمَ مَتَى شَاءَ وَ فِيمَا أَرَادَ لِتَقْدِيرِ الْأَشْيَاءِ فَإِذَا وَقَعَ الْقَضَاءُ بِالْإِمْضَاءِ فَلَا بَدَاءَ فَالْعِلْمُ فِي الْمَعْلُومِ قَبْلَ كَوْنِهِ وَ الْمَشِيئَةُ فِي الْمُنْشَإِ قَبْلَ عَيْنِهِ وَ الْإِرَادَةُ فِي الْمُرَادِ قَبْلَ قِيَامِهِ وَ التَّقْدِيرُ لِهَذِهِ الْمَعْلُومَاتِ قَبْلَ تَفْصِيلِهَا وَ تَوْصِيلِهَا عِيَاناً وَ وَقْتاً وَ الْقَضَاءُ بِالْإِمْضَاءِ هُوَ الْمُبْرَمُ مِنَ الْمَفْعُولَاتِ ذَوَاتِ الْأَجْسَامِ الْمُدْرَكَاتِ بِالْحَوَاسِّ مِنْ ذَوِي لَوْنٍ وَ رِيحٍ وَ وَزْنٍ وَ كَيْلٍ وَ مَا دَبَّ وَ دَرَجَ مِنْ إِنْسٍ وَ جِنٍّ وَ طَيْرٍ وَ سِبَاعٍ وَ غَيْرِ ذَلِكَ مِمَّا يُدْرَكُ بِالْحَوَاسِّ فَلِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فِيهِ الْبَدَاءُ مِمَّا لَا عَيْنَ لَهُ فَإِذَا وَقَعَ الْعَيْنُ الْمَفْهُومُ الْمُدْرَكُ فَلَا بَدَاءَ وَ اللَّهُ يَفْعَلُ ما يَشاءُ* فَبِالْعِلْمِ عَلِمَ الْأَشْيَاءَ قَبْلَ كَوْنِهَا وَ بِالْمَشِيئَةِ عَرَّفَ صِفَاتِهَا وَ حُدُودَهَا وَ أَنْشَأَهَا قَبْلَ إِظْهَارِهَا وَ بِالْإِرَادَةِ مَيَّزَ أَنْفُسَهَا فِي أَلْوَانِهَا وَ صِفَاتِهَا وَ بِالتَّقْدِيرِ قَدَّرَ أَقْوَاتَهَا وَ عَرَّفَ أَوَّلَهَا وَ آخِرَهَا وَ بِالْقَضَاءِ أَبَانَ لِلنَّاسِ أَمَاكِنَهَا وَ دَلَّهُمْ عَلَيْهَا وَ بِالْإِمْضَاءِ شَرَحَ عِلَلَهَا وَ أَبَانَ أَمْرَهَا وَ ذلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ. [2]
🌷🔆معلى بن محمد گويد: از عالم (امام) سؤال شد كه: خدا چطور داند؟ فرمود: بداند و بخواهد و اراده كند و مقدر سازد و حكم صادر كند و اجراء كند، اجراء كند آنچه را حكم صادر كرده و حكم صادر كند نسبت به آنچه تقدير كرده و اندازه گرفته و تقدير كند آنچه را اراده كرده، از علم او مشيت خيزد و از مشيت او اراده آيد و از ارادهاش تقدير زايد و از تقديرش حكم بر آيد و به حكم اجراء پديد شود. علم بر مشيت مقدم است و مشيت در درجه دوم است و اراده سوم و تقدير بر قضاى مقرون به امضاء و اجراء واقع شود، براى خداى تبارك و تعالى بداء باشد در آنچه بداند به اين طريق كه كى خواهد و در چه شرائطى اراده كند براى تقدير اشياء و چون قضا به مرحله امضا و اجراء رسيد، ديگر بداء نيست، علم به هر معلومى پيش از بودن او است و خواست هر چه پديد شود پيش از وجود او در خارج محقق است و اراده پيش از برپا شدن مراد است و تقدير و اندازه براى اين معلومات پيش از آن است كه تفصيل داده شوند و به هم پيوندند در وجود مشخص و وقت معين، قضاى مجرد شده كردارهاى قطعى خدا هستند كه تحقق و تجسم در خارج يافتهاند و بوسيله حواس درك شوند از آنچه رنگ و بو دارد و در كيل و وزن در آيد و آنچه بجنبد و بخرامد از انسان و جن و پرنده و درنده و محسوسات ديگر. بداء براى خدا در آن چيزى باشد كه هنوز وجود خارجى ندارد و چون وجود خارجى قابل ادراك پيدا كند براى خدا بداء در آن نباشد و خدا هر چه خواهد بكند، به علم خود همه چيز را پيش از آنكه بوده باشند دانسته و به خواست خود صفات و حدود آنها را شناخته و پيش از اظهار آنها آهنگ هستى آنها را داشته و به اراده خود ذات آنها را بوسيله رنگ آميزى و نشانهگذارى تميز بخشيده و با تقدير و اندازه قوت و رزق آنها را مقدر نموده و آغاز و انجام آنها را شناخته و به قضاى خود اماكن آنها را براى مردم بيان كرده و مردم را بدانها رهنمائى نموده و با اجراء و امضاء علل آنها را تشريح كرده و امر آنها را آشكار ساخته و اين است تقدير عزيز دانا.
🔅🌼هفت شهر هستی 🌼🔅
🌷🔆عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ: لَا يَكُونُ شَيْءٌ فِي الْأَرْضِ وَ لَا فِي السَّمَاءِ إِلَّا بِهَذِهِ الْخِصَالِ السَّبْعِ بِمَشِيئَةٍ وَ إِرَادَةٍ وَ قَدَرٍ وَ قَضَاءٍ وَ إِذْنٍ وَ كِتَابٍ وَ أَجَلٍ فَمَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يَقْدِرُ عَلَى نَقْضِ وَاحِدَةٍ فَقَدْ كَفَرَ.[3]
🔆امام صادق عليه السلام فرمود: چيزي نه در آسمان و نه در زمين باشد جز با اين هفت خصلت: با مشيت و اراده و قدر و قضا و اذن و كتاب و اجل، هر كه گمان كند كه او ميتواند يكي از اينها را نقض كند كافر است.
🔅🌼خواستن شروع فعل الهی است 🌼🔅
🌷🔆 قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ ع يَقُولُ لَا يَكُونُ شَيْءٌ إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ وَ أَرَادَ وَ قَدَّرَ وَ قَضَى قُلْتُ مَا مَعْنَى شَاءَ قَالَ ابْتِدَاءُ الْفِعْلِ قُلْتُ مَا مَعْنَى قَدَّرَ قَالَ تَقْدِيرُ الشَّيْءِ مِنْ طُولِهِ وَ عَرْضِهِ قُلْتُ مَا مَعْنَى قَضَى قَالَ إِذَا قَضَى أَمْضَاهُ فَذَلِكَ الَّذِي لَا مَرَدَّ لَه[4]
🔆علي بن ابراهيم هاشمي گويد: از موسي بن جعفر(ع)شنيدم كه فرمود: چيزي نباشد جز آنچه خدا خواهد و اراده كند و اندازه گيري نمايد و حكم دهد، گفتم معني خواست خدا چيست؟ فرمود: آغاز كار است گفتم معني اندازه گيري چيست؟ فرمود: آن اندازه گرفتن طول و عرض چيز است: گفتم معني قضا و حكمش چيست؟ فرمود هر گاه حكم كند بگذراند و آنست كه برگشت ندارد.
🔅🌼 راز تفقه و عرفان و معرفت مردم در کلام موسی بن جعفر ع🌼🔅
🔅🌼 فقیه مرحوم خداست🌼🔅
🌷🔆قَالَ موسی بن جعفر عَلَيْهِ السَّلَامُ: رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً تَفَقَّهَ، عَرَفَ النَّاسَ وَ لَا يَعْرِفُونَهُ.[5]
🔆امام موسی بن جعفر علیه السلام فرمود: خداوند متعال رحمت كند بنده اى را كه در مسائل دينى تفقه نمايد و مردم را بشناسد در حالیکه او را نمیشناسند.
🔅🌼 تغذیه علم🌼🔅
🌷🔆تَعَلَّمْ مِنَ الْعِلْمِ مَا جَهِلْتَ وَ عَلِّمِ الْجَاهِلَ مِمَّا عُلِّمْتَ عَظِّمِ الْعَالِمَ لِعِلْمِهِ وَ دَعْ مُنَازَعَتَهُ وَ صَغِّرِ الْجَاهِلَ لِجَهْلِهِ وَ لَا تَطْرُدْهُ وَ لَكِنْ قَرِّبْهُ وَ عَلِّمْه[6]
🔆امام كاظم «علیه السلام»: آنچه را نمىدانى ياد بگير، و از آنچه مىدانى به نادانان بياموز، دانشمند را بخاطر دانشش بزرگ دار، و انسان نادان را بخاطر جهلش كوچك شمار، ليكن او را از خود مران، بلكه به نزد خويش بخوان و او را دانا کن.
🌹تعظیم عالم و تصغیر جاهل، با حال و با قال، به واقع تعظیم علم و تصغیر جهل است.
🌹جاهل در هر سطح دنیوی که باشد، به هر زینت دنیوی که آراسته باشد شایسته تکریم نیست، شرط تقوا نشان تفقه است هر چند به ظاهر سواد دنیوی نداشته باشد، علوم تجاری نداشته باشد.
🔅🌼معرفت راز تجرد است 🌼🔅
🌷🔆مَنْ عَرَفَ النَّاسَ لَمْ يَعْتَمِدْ عَلَيْهِمْ.[7]
🌷🔆مَنْ عَرَفَ اللَّهَ تَوَحَّدَ.
🌷🔆مَنْ عَرَفَ نَفْسَهُ تَجَرَّدَ.
🌷🔆مَنْ عَرَفَ الدُّنْيَا تَزَهَّدَ.
🌷🔆مَن عَرَفَ النّاسَ تَفَرَّدَ
🔆امام على عليه السلام : هر كه خدا را شناسد، تنها شود. هر كه خود را شناسد، رها شود. هر كه دنيا را شناسد، از آن دل بر كند. هركه مردم را شناسد، تنهايى گزيند.
🌹علت دلبستگی به دنیا نادانی است، هیچ عاقلی زر را به سیم نمیفروشد چه برسد به نقد الماس به کلوخ
🔅🌼نظر به یدالله کن 🌼🔅
🌹یدالله فوق ایدیهم
🌹کور شود هر آن دیدهای که به یدالناس دیده بدوزد
🌹عمیت عین لاتراک
🌷🔆يَنْبَغِي لِمَنْ عَرَفَ النَّاسَ أَنْ يَزْهَدَ فِيمَا فِي أَيْدِيهِمْ. [8]
🔆شایسته است برای کسی که مردم را شناحت اینکه از آنچه در دستان آنهاست دوری گزیند.
🌷🔆يُمْتَحَنُ الرَّجُلُ بِفِعْلِهِ لَا بِقَوْلِهِ. [9]
🔆شحص با کارش سنجیده میشود نه با سخنش
🌷🔆مَنْ عَرَفَ النَّاسَ تَفَرَّدَ.[10]
🔆هر کس مردم را شناخت تنها شود.
🔅🌼 معروفان درگاه خدا🌼🔅
🌷🔆 عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ طُوبَى لِعَبْدٍ نُوَمَةٍ عَرَفَ النَّاسَ فَصَاحَبَهُمْ بِبَدَنِهِ وَ لَمْ يُصَاحِبْهُمْ فِي أَعْمَالِهِمْ بِقَلْبِهِ فَعَرَفُوهُ فِي الظَّاهِرِ وَ عَرَفَهُمْ فِي الْبَاطِن[11]
🔆امام صادق عليه السلام : خوشا به حال بنده گمنامى كه مردم را مى شناسد و به ظاهر در ميان آنان به سر مى برد، اما در دل با اعمال ايشان همراهى نمىكند. لذا مردم او را به ظاهر مى شناسند و از باطن او خبر ندارند.
🔅🌼نور در برابر ظلمت نمیشکند🌼🔅
🌹کور اگر نور نبیند کسر شأن روشنایی نیست.
🌷🔆 قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص طُوبَى لِعَبْدٍ نُوَمَةٍ عَرَفَهُ اللَّهُ وَ لَمْ يَعْرِفْهُ النَّاسُ أُولَئِكَ مَصَابِيحُ الْهُدَى- وَ يَنَابِيعُ الْعِلْمِ يَنْجَلِي عَنْهُمْ كُلُّ فِتْنَةٍ مُظْلِمَةٍ لَيْسُوا بِالْمَذَايِيعِ الْبُذُرِ وَ لَا بِالْجُفَاةِ الْمُرَاءِينَ.[12]
🔆امام على عليه السلام : خوشا به حال هر بنده بى نام و نشانى كه مردم را مىشناسد و مردم او را نمىشناسند. خداوند او را به خشنودى [از خدا] مى شناسد؛ اينان چراغهاى هدايتند، خداوند هر گونه فتنه تاريكى را از آنان مى زدايد. به زودى آنان را غرق رحمتى از رحمتهاى خود مى كند. نه سخن پراكن و فاش كننده اسرار هستند و نه نا فرهيخته و رياكار.
🔅🌼ظروف طلایی الهی 🌼🔅
🌷🔆قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص طُوبَى لِعَبْدٍ نُوَمَةٍ عَرَفَهُ اللَّهُ وَ لَمْ يَعْرِفْهُ النَّاسُ أُولَئِكَ مَصَابِيحُ الْهُدَى- وَ يَنَابِيعُ الْعِلْمِ يَنْجَلِي عَنْهُمْ كُلُّ فِتْنَةٍ مُظْلِمَةٍ لَيْسُوا بِالْمَذَايِيعِ الْبُذُرِ وَ لَا بِالْجُفَاةِ الْمُرَاءِينَ.[13]
🔆پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خوشا بنده گمنامى كه او را خدا بشناسد و مردم نشناسند. اينان چراغهاى هدايت و چشمههاى دانشند كه هر فتنه تاريكى به سبب وجود آنها برطرف مىشود؛ نه سخن پراكن و پخش كننده اسرارند و نه نا فرهيخته و رياكار.
🌹آنانکه حافظان اسرار الهیاند ظروف طلایی خدایند. حافظان اسرار خدا را بیابید تا صاحب اسرار شوید.
🌹ظروف شکسته شایسته اسرار نیستند.
🌹گمناهی عیب نیست اما شناخت محبوبان الهی شرط بندگی است، جواهر شناس باشید. خورشید را بیابیم.
🌹وقتی باید مردم را بشناسیم چرا فقیه و حبیب خدا را نشناسیم.
🌹چه بسا شناخت یاران امام زمان علیه السلام شرط ظهور است!
🌹هر که یار امام زمانی را بشناسد، شایسته رویت امام زمان هم میشود.
🌹شناخت یاران امام زمان علیه السلام ساقط نشده است.
🌹فقه محدود به احکام عملی نیست بلکه فقه اصول بر آن مقدم است.
🌹فقه قرآنی و روایی و فقه اصول دین را فراموش نکنیم، نباید فقه محدود و محبوس فروع دین شود.
🔅🌼گمنامی امتیاز است 🌼🔅
🌷🔆قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ: طُوبَى لِكُلِّ عَبْدٍ لُؤَمَةٍ [نُوَمَةٍ] عَرَفَ النَّاسَ قَبْلَ مَعْرِفَتِهِمْ بِه[14]
🔆امام صادق عليه السلام : خوشا به حال هر بنده بى نام و نشانى كه پيش از آن كه مردم او را بشناسند، او مردم را مى شناسد.
🔅🌼دعا عمر مصیبت را کوتاه میکند 🌼🔅
🌷🔆 قَالَ أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى ع مَا مِنْ بَلَاءٍ يَنْزِلُ عَلَى عَبْدٍ مُؤْمِنٍ فَيُلْهِمُهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الدُّعَاءَ إِلَّا كَانَ كَشْفُ ذَلِكَ الْبَلَاءِ وَشِيكاً وَ مَا مِنْ بَلَاءٍ يَنْزِلُ عَلَى عَبْدٍ مُؤْمِنٍ فَيُمْسِكُ عَنِ الدُّعَاءِ إِلَّا كَانَ ذَلِكَ الْبَلَاءُ طَوِيلًا فَإِذَا نَزَلَ الْبَلَاءُ فَعَلَيْكُمْ بِالدُّعَاءِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.[15]
🔆امام موسی کاظم علیهالسلام فرمودند: بلایی و گرفتارى بر مؤمنى وارد نمىشود مگر آن كه خداوند جلّ و على بر او الهام مىفرستد كه به درگاه بارى تعالى دعا نمايد؛ و آن بلا سريع بر طرف خواهد شد.
و چنانچه از دعا خوددارى نمايد، آن بلا و گرفتارى طولانى گردد.
پس هر گاه فتنه و بلائى بر شما وارد شود، به درگاه خداوند مهربان دعا و زارى نمائيد.
🌼علی ساعی(عبدالله مشکات) 110.141(903)🌼
🔅🌼 نگاه متعلمانه به بحث «قوانین مشیت سجادیه»🌼🔅
جام جان , [30.01.25 16:47]
🌻🔆قوانین مشیت کاظمیه🔆🌻
🌼🔆🌼هفت شهر هستی🌼🔆🌼
🔹شامگاه شهادت امام موسی کاظم علیه السام
📅 تاریخ: 1403/11/06 – 25 رجب 1446
✨ جلسه: مشکات نور
🎤 سخنران: استاد علی ساعی
📝 برخی موارد مطرح شده در جلسه:
### 🌟 رمز سلمان شدن
رمز “منا اهلالبیت” شدن، امام است؛ رمز سلمان شدن، امام است.
امام موسی بن جعفر علیهالسلام، پایگاه مشیت کاظمیه خداست.
قلب مبارک ایشان ظرف مشیت خداست، چراکه فرمودهاند:
“قلبهای ما ظرفهای مشیت خداست.”
یعنی اگر به مشیت خدا بنگریم، قلب مبارک امام موسی کاظم علیهالسلام ظرف تجلی آن مشیت است.
هرآنچه خدا میخواهد، در قلب ایشان جلوه مییابد.
### ✨ امام: کتاب قانون الهی
قوانین الهی در پهنه جهان هستی، از قلب امام موسی کاظم علیهالسلام جاری است.
– این قلب، کتاب قانون اعم خداست:
– هم قوانین طبیعت.
– هم قوانین فراطبیعت.
آن قلبی که سخن از آن میگوییم، همان است که باید با آن تفقه کنیم.
اگر به قلب کاظمی تفقه نکنیم، نعوذبالله از مرز انسانیت خارج خواهیم شد.
باید امام کاظم علیهالسلام را بشناسیم.
### 🌟 صدور قوانین الهی
هر لحظه، از قلب امام قوانین جدیدی صادر میشود:
– قوانین طبیعی و فراطبیعی.
– قوانین فیزیکی و فرافیزیکی.
– قوانین ملکی، ملکوتی، جبروتی و لاهوتی.
اگر این قوانین کشف نشوند:
– دنیا برای ما تنها یک قبرستان خواهد بود.
اما اگر این قوانین کشف شوند:
– دنیا به معنای واقعی به عقبی تبدیل خواهد شد.
سرعت صدور قوانین الهی:
– سرعت قوانین جهان هستی فراتر از نور است.
– اما من هنوز نتوانستهام سرعت خود را به یک میلیاردم سرعت نور برسانم.
این حقیقت مرا خسته و ناتوان کرده است.
من نه تنها “صم بکم عمی” هستم، بلکه لنگ این جهان نیز هستم.
### 🕊 دلی کاظمی برای کشف جهان
دلم باید دلی کاظمی باشد،
تا بتواند قوانین این جهان هستی را کشف کند.
### 🌟 ادراک جهان مادی و فراتر از آن
من هنوز یک پر پروانه را درک نمیکنم.
– پروانهای که با سرعت اندک حرکت میکند.
– اگر سرعتش کمی افزایش یابد، من دیگر قادر به دیدن آن نخواهم بود.
هرآنچه در این جهان هستی سرعتش بالا رود، از دامنه ادراک من خارج میشود.
من حتی نسبت به این جهان مادی، کور هستم.
چه برسد به آنکه بخواهم به فراطبیعت قدم بگذارم.
محل کشف قوانین طبیعی و فراطبیعی کجاست؟
– قلوب ائمه اطهار.
– باید صاحب این قلوب شویم تا بتوانیم جهان هستی را تفسیر کنیم.
بدون فهم و اخذ قوانین خدا، هیچ درکی از این جهان هستی نخواهیم داشت.
### 🌟 درماندگی ما در برابر شئونات الهی
آری، ما نسبت به شئونات بدیع خدا در این جهان هستی درمانده و کور هستیم.
هم قوانین قدیم خدا برای ما نامکشوفاند و هم قوانین جدید او.
مشیتهای الهی برای ما ناشناختهاند، و در برابر آنها، درکی محدود داریم.
### ✨ سخن زیبای امام موسی بن جعفر علیهالسلام
امام موسی بن جعفر علیهالسلام با سخنی زیبا، راز اول و آخر را نشان میدهند؛
مرزی برای رهایی و رسیدن به حقیقت.
امام، تاریخ و جغرافیای جهان هستی است؛ کتاب کامل خداست.
– هر بخشی از این تاریخ، هویت ما را تشکیل میدهد.
– اگر تاریخ خود را به یاد نیاوریم، از گذشته و حقیقت خود جدا میشویم.
چگونه میتوان وصل به امام شد؟
– اگر بتوانیم با امام رفیق و قرین شویم، جمله جهانی خواهیم شد.
– کل این جهان هستی را کشف خواهیم کرد.
راز اول و آخر:
– برای کشف حقیقت انسان، باید کل جهان و تمام اعصار و امکاناتش را درک کنیم.
– تا زمانی که این درک حاصل نشود، حتی به تکامل اولیه نیز نرسیدهایم.
تکامل اولیه:
– اگر کل جهان را مدیریت کنیم، تازه به نقطه شروع تکامل خود رسیدهایم.
– مدیریت جهان هستی همانند اعضا و جوارح خود، تنها زمانی ممکن است که قرین امام زمان شویم.
### 🌟 قرین امام زمان شدن
زمانی که قرین امام زمان خود شویم، میتوانیم جان جهان شویم.
آن زمان، مکان و زمان را مانند اعضا و جوارح خود مدیریت خواهیم کرد.
خداوند، هر لحظه در شأنی جدید است:
– کل یوم فی شأن.
– هر لحظه جهانی جدید، بلکه جغرافیای جدید، از ناحیه خدا مشیت میشود.
اما من به کجا رسیدهام؟
– زمان امام موسی بن جعفر، زمان ماست.
– قلب مبارک ایشان، ستاد مشیت کاظمیه خداست.
مشیت خدا در وجود امام موسی بن جعفر، هنوز به حال نوشتن است.
### ✨ کشف قوانین مشیت کاظمیه
عجیب است! باید قوانین مشیت کاظمیه را کشف کنیم.
– اما من به کدام مشیت کاظمیه اشراف دارم؟
– هیچ! زیرا هنوز امام موسی بن جعفر را نشناختهام.
### 🌟 علم خدا و مشیت الهی
از امام موسی بن جعفر علیهالسلام درباره علم خدا پرسیدند.
حضرت فرمودند:
“خداوند علم میکند، خداوند مشیت میکند.”
این سخن را میتوان اینگونه معنا کرد:
– خداوند اراده میکند.
– خداوند تقدیر میکند.
– خداوند قضا میکند.
– خداوند امضا میکند.
این است علم الله.
حضرت مسیر کشف علم را برای ما نشان دادهاند.
پدر بزرگوارشان، امام صادق علیهالسلام نیز این مسیر را روشن کردند.
### 🌟 هفت خصلت هستی
هیچ شیئی در زمین و آسمان به هستی نمیرسد مگر با این هفت خصلت:
1. مشیت او.
2. اراده او.
3. قدر او.
4. قضای او.
5. اذن او.
6. کتاب او.
7. اجل او.
هیچکس قدرت نقض یکی از این هفت خصلت را ندارد.
هرکس چنین ادعایی کند، کافر است.
هستی اشیا در این جهان هستی به این هفت خصلت وابسته است.
اگر دید و دل خود را باز کنیم، درخواهیم یافت که فراتر از هستی نیز وجود دارد، اما از جنس هستی نیست.
هفت شهر هستی با این هفت خصلت بنا شده است.
امام موسی بن جعفر علیهالسلام فرمودند:
“هیچ شیئی به هستی نمیرسد مگر آنکه خدا بخواهد.”
### ✨ معنای شیئیت و هستی
شیئیت هر شی از هستی آن بالاتر است.
زمانی که خدا مشیت کند، اراده نماید، تقدیر و قضا کند، آن موقع است که شیئی به هستی میرسد.
هستی، بخشش خداوند است.
– خدا از جنس هستی نیست.
– او هستی را آفرید و به آن هستی بخشید.
نباید خدا را در هستی محدود کنیم.
هستی تنها یک هنر از هنرهای خداوند است.
معانی دقیق هفت خصلت:
- مشیت: ابتدای فعل خداوند،
- اراده او.
- 3. قدر: تعیین حدود اشیا از طول و عرضشان؛ یعنی تا خدا محدوده اشیا را تقدیر نکند، محسوس نخواهند شد.
- قضا: وقتی خدا قضا میکند، آن را امضا مینماید؛ یعنی با امضا، تصمیم نهایی و غیرقابل بازگشت میشود.
- 5. .
- 6. .
- 7. .
هستی، همان امضای خداست.
– وقتی ما امضای خدا را میبینیم، یعنی هستی را درک کردهایم.
– موجودیت موجودات، نشان از امضای خداست.
هستی هر شی، روح و روان دارد؛ نه یک روح، بلکه چندین روح.
### 🌟 از مشیت تا امضا: نمایش هستی
از مشیت تا امضا، نمایش شیئیت و هستی است که جریان دارد.
ما به خیال خود هستی و شیئیت اشیا را درک میکنیم، اما در واقع نمایشی از اشیا را مییابیم.
مشیت خدا چیست؟
– وقتی به مشیت خدا برسیم، به روح و روان اشیا دست یافتهایم.
– مشیت، امالرواح هستی است.
– خالق اول، امالرواح را آفرید و سپس آن را پیکربندی کرد.
شیئیت از موجودیت بالاتر است.
ما با کدام جنبه از اشیا مواجه هستیم؟
– آیا همه ابعاد اشیا را درک کردهایم؟
– هرچه لذت، زیبایی و آرامش در این جهان هست، تازه به ابتدای هنر خدا رسیدهایم.
محدوده سخن ما از محدوده مشیت تا امضای خداست.
آری، هرچه از شیئیت اشیا سخن بگوییم، هنوز در ابتدای درک عجایب این جهان هستی هستیم.
### 🌟 پیش از مشیت: کجایی که کجا نمیشناسد
پیش از مشیت، علم است.
اما پیش از علم کجاست؟
پیش از علم، جایی است که کجایی نمیشناسد.
ما حتی حق نداریم خدا را “فرا هستی” بنامیم، زیرا خدا فرا علم است.
تنها برای جلوگیری از تعطیل، میتوانیم بگوییم: فراتر از هر چیزی است.
ما هنوز به حقیقت اشیا نرسیدهایم، اما ادعای درک خدا میکنیم.
نعوذبالله و نستعیذ بالله.
### ✨ شان اشیا از هستی آنها برتر است
نکته طلایی از کلام امام موسی بن جعفر علیهالسلام این است:
“شاء اشیا از هستی آنها برتر است.”
### 🌟 تفقه، راه شناخت
امام موسی بن جعفر علیهالسلام ما را به تفقه دعوت میکنند.
فرمودند:
“خداوند رحمت کند بندهای را که تفقه کند.”
نکته طلایی:
– تا بندهای از بندگان خدا به تفقه نرسد، به شناخت نخواهد رسید.
– تا فقیه نشویم، مردم، جهان و خودمان را نخواهیم شناخت.
مراد از فقه در اینجا، فقه عملی نیست، بلکه فراتر از آن فقه توحیدی است.
تا در اصول فقیه نشویم، حتی اگر در فروعات فقیه شویم، باز هم پایمان لنگ خواهد بود.
فقیه به معنای واقعی، کسی است که در اصول و فروعات به فقاهت تمام برسد.
### ✨ فرمان امام موسی بن جعفر علیهالسلام
فرمان امام موسی بن جعفر علیهالسلام:
1. آنچه نمیدانی یاد بگیر.
2. جهلت را برطرف کن.
3. به جاهل نیز آنچه آموختهای، بیاموز.
4. دانشمند را تعظیم کن، به خاطر دانشش.
5. با دانشمند نزاع نکن.
6. جاهل را تسخیر کن، اما کوچک مشمار.
هدف این فرمان:
– تعظیم علم و سرکوب جهل.
– تشویق جاهل به علمآموزی.
اما اگر جاهل را تعظیم کنیم، یعنی او را در جهل خود دفن کردهایم.
### 🌟 فقیه کیست؟
فقیه کسی است که به درجه تقوا برسد.
– وقتی به این درجه رسید، همانند نوری در جهان هستی خواهد درخشید.
باید علم را گرامی بداریم و جهل را سرکوب کنیم.
– علوم تجاری و ظاهری، علم حقیقی نیستند.
– علم حقیقی از توحید نشأت میگیرد.
کسی که تنها به علوم شکم و شهوت مسلط است، جاهل است، نه عالم.
عالم کسی است که به علوم الهی مسلط باشد و به آن درجه والا دست یابد.
### ✨ اعتماد و توکل
امام موسی بن جعفر علیهالسلام فرمودند:
“هرکس مردم را شناخت، به آنها اعتماد نمیکند.”
– یعنی مردم را تکیهگاه خود قرار نمیدهد.
– توکل او تنها به خداست.
دنیاطلبان چه میکنند؟
– آنها به دنیا و اهل دنیا توکل میکنند.
– در همین دنیا نیز سرنگون میشوند.
### 🌟 خودشناسی و خداشناسی
امام فرمودند:
“هرکس خدا را بشناسد و به توحید برسد، به تنهایی میرسد.”
چگونه خداشناس شویم؟
با خودشناسی:
– اگر خودم را بهدرستی بشناسم، مردم را نیز خواهم شناخت.
– اگر خودم را واقعاً بشناسم، دیگر خودم را نخواهم دید.
– خودم را صفر خواهم یافت و در هر آنی، خلق شدن خود را درک خواهم کرد.
درک حقیقت:
– هر لحظه هستی ما وابسته به هستیبخش است.
– اگر هستی ما توسط خدا ادامه نیابد، نابود خواهیم شد.
نتیجه:
– وقتی بفهمم هیچچیز نیستم، به تجرد خواهم رسید.
– به معنای واقعی، مجرد خواهم شد.
### 🌟 تجرد و رهایی
هرکس خودش را شناخت، به تجرد رسید.
– رهایی از خود و غیر خود را تجربه میکند.
– به خداوندی خدا میپیوندد و به شناخت خدا دست مییابد.
هرکس دنیا را شناخت:
– نسبت به دنیا بیاعتنا میشود.
– زاهد میشود، زیرا دنیا را پست میبیند و به سوی پستی نمیگراید.
هرکس مردم را شناخت:
– به فردیت میرسد؛ تنها و غریب میشود.
– میان مردم گم میشود و بیش از حد لازم به آنها اعتنایی ندارد.
– مردم را میبیند که همان مردم خدا هستند، که خدا هر آن به آنها هستی میبخشد.
هرکس خدا را شناخت:
– در این دنیا، تنهای تنها خواهد شد.
– دیگر آشنایی نخواهد یافت.
– مردم او را دیوانه و جاهل خواهند پنداشت.
### ✨ بیاعتنایی به ید مردم
هرکس مردم را شناخت، به آنچه در دست آنهاست، بیاعتنا میشود.
منظورامام:
“نظر به ید الله کن، نه ید الناس.”
– مردم با فعلشان امتحان میشوند، نه با قولشان.
– کسی که مردم را شناخت، به فردیت میرسد و تنها میشود.
و خداوند، مشتری همان فرد است:
– خدا به دنبال کسی است که به تنهایی رسیده باشد.
– زمان تنهایی، زمان خلوت با خداست.
– تا انسان به تفرد نرسد، لقا الله را درک نخواهد کرد.
### 🌟 شناخت محبوبان خدا
چرا محبوبان خدا را در این جهان نشناسیم؟
شناخت محبوبان خدا، شرط بندگی است.
امام موسی بن جعفر علیهالسلام فرمودند:
“خدا رحمت کند کسی را که مردم را بشناسد، درحالیکه مردم او را نمیشناسند.”
اگر انسان یاران امام زمان علیهالسلام را بشناسد:
– توفیق شناخت امام زمان خود را خواهد یافت.
– با شناخت این افراد مفرد و مجرد، به وحدت با خداوند میرسد.
– تنهایی او به خداوندی خدا عمیقتر خواهد شد.
### ✨ درک تنهایی مطلق
ما خیال میکنیم که میتوانیم تنهایی را درک کنیم.
اما تا زمانی که به امام زمان خود وصل نشویم، تنهایی مطلق را درک نخواهیم کرد.
تنهایی مطلق چگونه است؟
– با وصل شدن به امام زمان، انسان به تنهایی کامل و مطلق میرسد.
– در این تنهایی، انسان تنها با خدا خواهد بود.
### 🌟 مراد از “این مردم”
مراد از این مردم، همان مردم دنیاگیر و دنیاطلب هستند.
امام موسی بن جعفر علیهالسلام میفرمایند:
“خوشا به حال کسی که گمنام و ناشناس شود.”
– مردم را بشناسد، اما با اعمالشان آلوده نشود.
– با بدنش با آنها مصاحبت کند، اما با قلبش با آنها همراه نشود.
– مردم او را تنها از ظاهر بشناسند، در حالی که او باطن آنها را میبیند.
رسول خدا صلیالله علیه و آله میفرمایند:
“خوشا به حال آن بنده گمنامی که او را خدا بشناسد، درحالیکه مردم او را نمیشناسند.”
ای بنده خدا:
– خداشناس باش و بس!
– مگذار این مردم تو را بشناسند.
این مردم چه کسانی هستند؟
– چراغهای روشن خداوند.
– چشمههای دانش.
– کسانی که به واسطه وجودشان هر فتنه کور و تاریکی برطرف میشود.
– منتشران و افشاکنندگان اسرار نیستند.
– ناسپاس و ریاکار نیز نیستند.
### ✨ رمز مواجهه با بلا
امام موسی بن جعفر علیهالسلام فرمودند:
“هیچ بلایی بر بنده مؤمنی نازل نمیشود، مگر اینکه خدا دعا را به او الهام میکند.”
– وقتی بلا رسید و بنده دعا کرد، آن بلا به سرعت برطرف میشود.
– این رمز مواجهه با بلاست:
باید دعا کرد و نگذاشت که بلا کهنه شود.
اگر بنده دعا نکند، بلا در جان او طولانی میگردد.
امام فرمودند:
“وقتی بلا به سوی شما هجوم آورد، بر شما باد دعا کردن و تضرع کردن به درگاه خداوند متعال.”
🔗 سایت جام جان
🌍 jamejan.com
🟠 کانال ایتا جام جان
🔗 https://eitaa.com/jamejan
🎥 تماشای کامل سخنرانی در لینک زیر:
🌼علی ساعی(عبدالله مشکات) 110.141(903)🌼
[1] الغيبة (للطوسي)/ كتاب الغيبة للحجة ؛ النص ؛ ص247 طوسى، محمد بن الحسن، دار المعارف الإسلامية – ايران ؛ قم، چاپ: اول، 1411ق.
[2] الكافي (ط – الإسلامية) ؛ ج1 ؛ ص148 كلينى، دار الكتب الإسلامية – تهران، چاپ: چهارم، 1407 ق.
[3] الكافي (ط – الإسلامية) ؛ ج1 ؛ ص148 كلينى، دار الكتب الإسلامية – تهران، چاپ: چهارم، 1407 ق.
[4] الكافي (ط – الإسلامية) ؛ ج1 ؛ ص150 كلينى، دار الكتب الإسلامية – تهران، چاپ: چهارم، 1407 ق.
[5] نزهة الناظر و تنبيه الخاطر ؛ ؛ ص122 حلوانى، مدرسة الإمام المهدي عجل الله تعالى فرجه الشريف – قم، چاپ: اول، 1408 ق.
[6] بحار الأنوار (ط – بيروت) ؛ ج75 ؛ ص309 مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، دار إحياء التراث العربي – بيروت، چاپ: دوم، 1403 ق.
[7] عيون الحكم و المواعظ (لليثي) ؛ ؛ ص445 ليثى واسطى، دار الحديث – قم، چاپ: اول، 1376 ش.
[8] عيون الحكم و المواعظ (لليثي) ؛ ؛ ص549 ليثى واسطى، دار الحديث – قم، چاپ: اول، 1376 ش.
[9] عيون الحكم و المواعظ (لليثي) ؛ ؛ ص549 ليثى واسطى، دار الحديث – قم، چاپ: اول، 1376 ش.
[10] عيون الحكم و المواعظ (لليثي) ؛ ؛ ص549 ليثى واسطى، دار الحديث – قم، چاپ: اول، 1376 ش.
[11] مشكاة الأنوار في غرر الأخبار، النص، ص: 210 طبرسى، على بن حسن، المكتبة الحيدرية – نجف، چاپ: دوم، 1385ق / 1965م / 1344ش.
[12] الكافي (ط – الإسلامية) ؛ ج2 ؛ ص225 كلينى، دار الكتب الإسلامية – تهران، چاپ: چهارم، 1407 ق.
[13] الكافي (ط – الإسلامية) ؛ ج2 ؛ ص225 كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، دار الكتب الإسلامية – تهران، چاپ: چهارم، 1407 ق.
[14] الزهد ؛ النص ؛ ص4 كوفى اهوازى، المطبعة العلمية – قم، چاپ: دوم، 1402ق.
[15] الكافي (ط – الإسلامية) ؛ ج2 ؛ ص471 كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق، دار الكتب الإسلامية – تهران، چاپ: چهارم، 1407 ق.