سوال2768:
لطفا مفهوم این حدیث را توضیح بفرمایید.
«عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ مَنْ آجَرَ نَفْسَهُ فَقَدْ حَظَرَ عَلَیْهَا الرِّزْقَ وَ کَیْفَ لَا یَحْظُرُ عَلَیْهَا الرِّزْقَ وَ مَا أَصَابَ فَهُوَ لِرَبٍّ آجَرَه»؛( کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 5، ص 90، «بَابُ کَرَاهِیَةِ إِجَارَةِ الرَّجُلِ نَفْسَه»، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.)
امام باقر(ع) فرمود: کسی که خود را اجیر دیگران کند، راه به دست آوردن روزی را برای خود محدود ساخته است، چگونه روزیاش محدود نشود، در حالیکه تمام نتیجه تلاشهایش (جز مقدار اندک مندرج در قرارداد) برای کارفرمایش خواهد بود؟
آیا با توجه به حدیث، کارمند شدن و در استخدام اداره یا شرکت و.. بودن کراهت دارد؟
🌷🌸بسم الله الرحمن الرحیم🌸🌷
#پاسخ2768
🌹علیکم السلام
🌼🌿تعیین مزد نوعی محدود ساختن رزق و روزی است، شیوه قراردادهای کار بایستی اصلاح شوند، در وحله اول طرفین قرارداد لازم است به احکام کسب و کار آشنایی کامل داشته و بر اساس آن، قرارداد کار خود را منعقد نمایند، از حبس و حصر خود خودداری نماید، نه خود را وابسته و نه خود را تحمیل نماید، علاوه بر آن
در تعیین مزد به اندازه و مقدار محبوس نسازد بلکه با شاخص ها و مولفه های خاص قابل تغییر باشد!
🌼🌿در حالت خاص اجاره دادن شخص به نفع همان شخص است، مثل اجیر نمودن حضرت موسی خود را برای حضرت شعیب علیه السلام که به نفع حضرت موسی خواهد بود چرا که جناب شعیب منبع جود و کرم و احسان خدا برای حضرت موسی علیه السلام بود. پس عاقل با توجه به شرایط احسن را بر می گزیند.
🌸🌿 عنْ عَمَّارٍ السَّابَاطِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع الرَّجُلُ يَتَّجِرُ فَإِنْ هُوَ آجَرَ نَفْسَهُ أُعْطِيَ مَا يُصِيبُ فِي تِجَارَتِهِ فَقَالَ لَا يُؤَاجِرْ نَفْسَهُ وَ لَكِنْ يَسْتَرْزِقُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ يَتَّجِرُ فَإِنَّهُ إِذَا آجَرَ نَفْسَهُ حَظَرَ عَلَى نَفْسِهِ الرِّزْقَ
الكافي (ط – الإسلامية)، ج5، ص: 90
🌹🌿عمّار ساباطى گويد: به امام صادق عليه السّلام عرض كردم:
انسان خود كسب و تجارت مىكند و درآمدش اندك است، در حالى كه كسانى هستند كه اگر وى اجير آنها شود و براى آنها فعاليت كند بيشتر از درآمد او در كسبش به وى مىدهند، فرمود: خود را اجير ديگرى نسازد، و مستقلا از خداوند متعال طلب روزى نمايد و به كسب بپردازد، زيرا وقتى خود را اجاره داد روزى را بر خويشتن محدود ساخته، به همان مقدار كه با مستأجر قرار بسته است.
🌸🌿 عنْ أَبِي الْحَسَنِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الْإِجَارَةِ فَقَالَ صَالِحٌ لَا بَأْسَ بِهِ إِذَا نَصَحَ قَدْرَ طَاقَتِهِ قَدْ آجَرَ مُوسَى ع نَفْسَهُ وَ اشْتَرَطَ فَقَالَ إِنْ شِئْتُ ثَمَانِيَ وَ إِنْ شِئْتُ عَشْراً فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهِ- أَنْ تَأْجُرَنِي ثَمانِيَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْراً فَمِنْ عِنْدِك
الكافي (ط – الإسلامية)، ج5، ص: 90
🌹🌿 از حضرت أبى الحسن عليه السّلام (ظاهرا حضرت كاظم عليه السّلام) پرسيدم: شخص مىتواند اجير شود، فرمود: اشكالى نيست اگر تا حدّ توانايى خود انجام وظيفه كند، موسى بن عمران خود اجير گشته و شرط كرد هشت سال و اگر خواستم ده سال، پس خداوند متعال قضيّه را اين طور براى ما فرموده:
عَلى أَنْ تَأْجُرَنِي ثَمانِيَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْراً فَمِنْ عِنْدِكَ قصص: 26 (اجيرم مىشوى كه در مقابل صداق عيالت هشت سال كار كنى و اگر خواستى ده سال).