🌼🔆🌼« اخلاق جان عبادت است» « راز ناز کردن»🌼🔆🌼
🔅🌹 «چهره حقیقی اخلاق » « رازهای معالی اخلاق» «قرآن و اخلاق » چکیده با تکمله « شرح دعای 20 صحیفه سجادیه» « جلسه 221» و … 1402.10.28 علی ساعی(عبدالله مشکات) 110.141(903) 🌹🔅
🌹🔅☘️ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ ☘️🔅🌹
🔅🌼اسرار بندگی در معالی الاخلاق است 🌼🔅
🌻وَ هَبْ لِي مَعَالِيَ الْأَخْلَاق🌻
🌹بنده فعال و رو به صعود و عروج کسی است که باید قله به قله اخلاق را فتح نموده و خود را به معالی اخلاق برساند.
🌹خُلقیات نردبان لقاء الله است، آدمی هر چه به معالی اخلاق نزدیکتر شود، در عالی‌ترین منزل به لقاء محبوب بی‌همتا خواهد رسید.
🌹هم خَلق هم خُلق خود را به معبودمان واگذار کنیم. خداوندا هر چه دارم به تو وا می‌گذارم، مرا به خَلق و خُلق معالی مزین فرما.
🌹عبادت بدون اخلاق معنائی ندارد چرا که عبادت از اخلاق است، عبادت اخلاقی و اخلاق عبادی دو عبارت مترادف هم‌اند.
🔅🌼 عبادت بدون اخلاق بی‌جان است🌼🔅
🌹با اخلاق باید به عبادت برسیم و با عبادت به اخلاق دست یابیم، اما بهترین توصیف اینستکه اخلاق همان عبادت و عبادت همان اخلاق است.
🌹عبادت منهای اخلاق عبادت منهای عبادت است. عبدالله همان عبد مزین به معالی اخلاق است.
🌹نماز همان اخلاق و اخلاق همان نماز است. نمازی به معنای حقیقی نماز است که به خُلق آدمی تبدیل شود و جان آدمی به نماز تبدیل گردد که در این‌صورت، جان آدمی به نماز تبدیل می‌گردد.
🌹هریک از اعمال خُلق‌اند مثل نماز که با خُلقیات دیگر باید بیامیزد تا بر خُلق عظیم استوار باشد.
🌹عبادت عین اخلاق و اخلاق عین عبادت است، تا نماز به خُلق تبدیل نگردد نماز به معنای واقعی نماز نیست بلکه تنها نمایشی از نماز است، اگر نماز به اخلاق تبدیل شود انسان جانش به نماز تبدیل می‌گردد و نمازگزار، دائم الصلات و به آخر با خود نماز یکی می‌گردد.
🌹تا روزه به اخلاق آدمی تبدیل نگردد انسان به معنای واقعی روزه‌دار نخواهد بود؛ بلکه تنها نمایشی از روزه را نشان خواهد داد و زمانیکه روزه به اخلاق او تبدیل شود روزه واقعی تحقق خواهد یافت و آدمی پیوسته روزه‌دار خواهد بود یعنی مقام دائم الصیامی خواهد رسید.
🌹 همچنین در مورد ذکر که اگر ذکر به اخلاق تبدیل نگردد آدمی ذاکر نخواهد بود بلکه تنها ادای ذکر را از خود صادر خواهد نمود و زمانیکه که ذکر به اخلاق او تبدیل شود او ذاکر واقعی و دائم الذکر خواهد بود و به یک معنا شخص خودش به نماز و روزه و ذکر تبدیل می‌گردد.
🔅🌼 انسان باید به ذکر و نماز و روزه تبدیل گردد🌼🔅
🌹نمازگزار حقیقی، روح و جانش پیوسته به نماز است، یعنی دائم الصلات است و در نهایت جانش به حقیقت به نماز تبدیل می‌گردد.
🌹نفس و جان آدمی باید تبدیل به روزه گردد، یعنی خُلق مستقر او گردد؛ روزه یعنی توقف در خدا . افطاری هر کس با خدا باشد؛ پیوسته بنده خدا به صیام است.
🌹اگر خَلق الله به خُلق الله برسد می‌شود عبدالله، خَلقش به تعالی و خُلقش به معالی است.
🌹 قرآن صنایع خُلق عظیم است. رفتار و افکار آدمی باید قرآنی باشد بلکه باید خود قرآن باشد. قرآن را باید با تمام تاویل و تفسیرش در جان‌مان پیاده کنیم.
🌹خُلق اگر قرآن و عترت باشد انسان به حقیقت بر قله معالی اخلاق به پرواز در می‌آید.
🌹تغذیه از قرآن و عترت باید کامل شود تا وجودمان به سرزمین ثقلین تبدیل گردد.
🌹مومن باید افکار و کردارش قرآنی باشد و در نهایت خُلقش قرآنی گردد، تا به معالی اخلاق دست یابد، رسول خدا خُلقش قرآن بود، حضرت الگوی جهانیان است پس با الگو پذیری باید خُلقمان قرآن گردد.
🌹همچنین خُلق مومنان باید عترت باشد، بطورکل جانشان به ثقلین تبدیل گردد اخلاقشان ثقلین باشد؛ این، معنای حقیقی معالی اخلاق است.
🌻🔆الأحزاب : 21 لَقَدْ كانَ لَكُمْ في رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثيراً
🔆مسلّماً براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نيكويى بود، براى آنها كه اميد به رحمت خدا و روز رستاخيز دارند و خدا را بسيار ياد مىكنند.
🌷🔆قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص خُلُقُهُ الْقُرْآنَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَ خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْجاهِلِينَ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص هُوَ أَنْ تَصِلَ مَنْ قَطَعَكَ وَ تُعْطِيَ مَنْ حَرَمَكَ وَ تَعْفُوَ عَمَّنْ ظَلَمَك[1]
🌷🔆امام صادق عليه السلام : اخلاق پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، قرآن بود، سخن خداوند عزّ و جلّ: « عفو را پيشه كن و به نيكى فرمان ده و از جاهلان روى گردان» .
🔅🌼 خُلق همان دین و دین همان خُلق است🌼🔅
🌹اخلاق منهای دین، بی‌اخلاقی محض و دین منهای اخلاق، بی دینی محض است.
🌷🔆وَ فِي رِوَايَةِ أَبِي الْجَارُودِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع فِي قَوْلِهِ وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ يَقُولُ عَلَى دِينٍ عَظِيمٍ إِنَّا بَلَوْناهُمْ كَما بَلَوْنا أَصْحابَ الْجَنَّةِ إِنَّ أَهْلَ مَكَّةَ ابْتُلُوا بِالْجُوعِ كَمَا ابْتُلِيَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ- وَ هِيَ الْجَنَّةُ الَّتِي كَانَتْ فِي الدُّنْيَا وَ كَانَتْ فِي الْيَمَنِ يُقَالُ لَهَا الرِّضْوَانُ عَلَى تِسْعَةِ أَمْيَالٍ مِنْ صَنْعَاء[2]
🔆… خُلُق عظیم همان دین عظیم است.
🔅🌼ایمان نَفَس اخلاق عظیم است 🌼🔅
🌹اخلاق با ایمان نفس می‌کشد. اخلاق بدون ایمان می‌میرد.
🌷🔆قَالَ ابْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ قَامَ رَجُلٌ إِلَى عَلِيٍّ ع فَسَأَلَهُ عَنِ الْإِيمَانِ قَالَ الْإِيمَانُ عَلَى أَرْبَعَةِ دَعَائِمَ الصَّبْرِ وَ الْيَقِينِ وَ الْعَدْلِ وَ الْجُودِ وَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَ وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ قَالَ الْإِيمَان[3]
🌷🔆شخصی از حضرت علی علیه السلام از ایمان پرسیدند حضرت فرمود ایمان بر چهار ستون استوار است بر صبر، یقین، عدل و بخشش و سخن خدا که میفرماید: إِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ همان ایمان است.
🔅🌼یقین نشان خُلق عظیم است 🌼🔅
🌹اخلاق با یقین به بالندکی می‌رسد. جدایی یقین از اخلاق محال است.
🌷🔆 وَ إِنَّ الْمُوقِنِينَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى- وَ اعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ وَ أَدْنَى حَدِّ الْإِخْلَاصِ بَذْلُ الْعَبْدِ طَاقَتَهُ ثُمَّ لَا يَجْعَلُ لِعَمَلِهِ عِنْدَ اللَّهِ قَدْرا[4]
🔆همانا اهل یقین بر خُلق عظیم هستند….
🌹اخلاق همان مجموع جنود عقل است.
🔅🌼اسلام جان اخلاق است 🌼🔅
🌷🔆عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ قَالَ هُوَ الْإِسْلَامُ.
وَ رُوِيَ أَنَّ الْخُلُقَ الْعَظِيمَ هُوَ الدِّينُ الْعَظِيمُ.[5]
🌷🔆امام باقر (علیه السلام)- مقصود از آیه: إِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ اسلام می‌باشد.
🔆همچنین روایت شده که مراد از خُلق عظیم همان دین عظیم است.
🔅🌼 عبادت را آرایش کنیم🌼🔅
🌹عبادت خود را به انواع زیورها آراسته کنیم. از جسم و جان آدمی باید عطر متساطع شود.
🌹هر چه از معالی اخلاق دور شویم جان ملکوتی لاغر و پیکر پست دنیوی فربه می‌گردد.
🌹وجودمان باید به کل تبدیل به خیر و ایمان و رجاء و … گردد.
🌹نماز و نیایش خود را هر روز با رنگ و لعاب جدید و با لطافتی بدیع انجام دهید با تلطیف روحی تا تلطیف جسمی ، با عطر و بوی جدید و با رنگ و نگار و لباس بدیع، اقامه نماز و نیایش کنید.
🔅🌼 رحلت عقل رحلت بندگی ناب است🌼🔅
🌹مواظب رحلت عقل باشیم، با رحلت عقل ذائقه آدمی معکوس می‌شود.
🌹آدمی به خواب غفلت، نشئه سقوط را صعود می‌پندارد و بعد از اثابت به قعر سقر بیدار می‌گردد.
🌹از کاسه عقل نوش جان کنید، کاسه جهل انسان را به کابوس ظلمات گرفتار می‌سازد.
🌹شاید آخرین جنگ میان عقل و جهل برپاست، باید در صف عقل به مبارزه با جهل و جنودش قیام کنیم.
🌹جاهلان غافل سقوط را امروز پرواز تلقی می‌کنند سقوط اخلاقی را امتیاز به شمار می‌آورند نادانان مست نشئه سقوط خویش‌اند و تا زمانی که به قعر سقر سقوط نکنند بیدار نمی‌گردند.
🌹وقتی ارزش‌ها معکوس میگردند انسان سقوط را صعود، ظلمت را روشنایی تلقی می‌کند.
🌻🔆عبس : 24 فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى طَعامِهِ
مکارم رشد دهنده هستند
🌷🔆فَقَالَ ع إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ الْأَخْلَاق[6]
🔆پیامبر اسلام فرمودند من برای تمام کردن مکارم اخلاق برانگیخته شدم.
🌹هر چه می‌توانید جذب مکارم نمایید از معارف تغذیه نمایید
🌹بزرگترین و سنگین‌ترین جنگ میان عقل و جهل در عصر حاصر در جریان است، باید به لشکر عقل مدد برسانیم، هر کس در صف عقل قرار گیرد بیشک در فردای ظهور در کنار حجت خدا خواهد بود.
🌻 وَ اعْصِمْنِي مِنَ الْفَخْرِ 🌻
🔆خداوندا مرا از نازیدن نگهم دار،
🔅🌼از خود بت‌تراشی 🌼🔅
🌹جاهل فخر فروش برای خود بتی است هم خودپرست است هم دیگران را به پرستش خود فرا می‌خواند. این نوع دعوت بدتر از گدایی است.
🌹فخر فروشی دین‌سوزی است.
🌹فضای مجازی بازار داغ دجال برای خودفروشی است.
🌹فضای مجازی فضای پر توهم، در بازار گدایی به گدایی سرگرم شدن است،
🌹ناز فروشی به نوعی دعوت به جلب توجه و گدایی توجه و در مراتب بالاتر دعوت به پرستش است.
🌹 فخر به محاسن به پستی کشاندن محاسن است، شوم‌ترین فخر نازیدن به معایب و معاصی و خبائث و رذائل و زشتی‌هاست.
🌹هر که به دنیای خود ناز کرد آخرتش را به خاکستر تبدیل کرد. هر که به دنیا فخر کند جز دنیا نبیند و از ماوراء دنیا کور گردد.
🔅🌼فخر به توهمات فخر به جهالت است 🌼🔅
🌹فخر فروشی به ناداشته‌ها فخر به سراب و توهمات است. چه زشت است فخر به بی‌چیزی فخر به ناداشته‌های معنوی، فخر به بی‌غیرتی فخر به بی‌حیایی، فخر به بی بنده خدا بودن.
🌹هرکه سر به دنیا خم کند از آسمان غافل گردد.
🌹انسان‌های جاهل آرزوهای به کام نرسیده خود را سرمایه فخر خود قرار می‌دهند. فضاهای مجازی سراب‌خانه‌هائی برای این نوع تفاخر است.
🌹عصر آخرالزمانی عصر واژگونی فخرهاست.
🌹رقابت شدید فخر فروشی در عصر حاضر بلای جان خانواده‌ها و جامعه است.
🌹فخر به نداشته‌ها و آرزوهای سرکوب شده و به کام نرسیده مواد اصلی تفاخر فضاهای مجازی است.
🌹فضاهای مجازی فضاهای کذب و دروغ و شعبده بازی است.
🌹در فضاهای مجازی مخفی سازی حیله‌های شعبده بازی بسیار سهل و آسان است. به سادگی ظلمت جای نور را می‌گیرد.
🌻🔆الحديد : 20 اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زينَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَ تَكاثُرٌ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَباتُهُ ثُمَّ يَهيجُ فَتَراهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطاماً وَ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ شَديدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٌ وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ مَتاعُ الْغُرُورِ
🌻🔆بدانيد زندگى دنيا تنها بازى و سرگرمى و تجمّل پرستى و فخرفروشى در ميان شما و افزون طلبى در اموال و فرزندان است، همانند بارانى كه محصولش كشاورزان را در شگفتى فرو مىبرد، سپس خشك مىشود بگونهاى كه آن را زردرنگ مىبينى؛ سپس تبديل به كاه مىشود! و در آخرت، عذاب شديد است يا مغفرت و رضاى الهى؛ و (به هر حال) زندگى دنيا چيزى جز متاع فريب نيست!
🔅🌼اگر عقل مسدود گردد رجاسات و نجاسات سرمایه نازیدن گردد 🌼🔅
🌻🔆يونس : 100 وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذينَ لا يَعْقِلُونَ
🌻🔆 (اما) هيچ كس نمىتواند ايمان بياورد، جز به فرمان خدا (و توفيق و يارى و هدايت او)! و پليدى (كفر و گناه) را بر كسانى قرار مىدهد كه نمىانديشند
🌻🔆الحج : 30 ذلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ حُرُماتِ اللَّهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَ أُحِلَّتْ لَكُمُ الْأَنْعامُ إِلاَّ ما يُتْلى عَلَيْكُمْ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثانِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ
🌻🔆 (مناسك حج) اين است! و هر كس برنامههاى الهى را بزرگ دارد، نزد پروردگارش براى او بهتر است! و چهارپايان براى شما حلال شده، مگر آنچه (ممنوع بودنش) بر شما خوانده مىشود. از پليديهاى بتها اجتناب كنيد! و از سخن باطل بپرهيزيد
🌷🔆قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع عَجِبْتُ لِابْنِ آدَمَ أَوَّلُهُ نُطْفَةٌ وَ آخِرُهُ جِيفَةٌ وَ هُوَ قَائِمٌ بَيْنَهُمَا وِعَاءً لِلْغَائِطِ ثُمَّ يَتَكَبَّر[7]
🔆امام على عليه السلام : در شگفتم از آدميزاد،كه آغازش نطفه اى است و فرجامش لاشه‌اى و در اين ميان انبار غائط است و با اين همه تكبّر مى ورزد!
🔅🌼خدا خریدار فخر توست به او ناز کن 🌼🔅
🌹اگر همه در فخر فروشی به توحید برسند با «توحید فخر» و «فخر توحیدی» جهان آباد می‌گردد.
🌹اگر در فخر به وحدت برسیم به عالی‌ترین فخرفروشی رسیده‌ایم.
🌹خریدار ناز فقط خداست، به خدای خود ناز کن.
🌹فقط به خدا و با خدا ناز کن.
🌹نازم توئی
🌷🔆فَأَنَا أَسْالُكَ- يَا سَيِّدِي وَ يَا مَوْلَايَ وَ يَا إِلَهِي وَ يَا قُوَّتِي وَ يَا رَجَائِي وَ يَا كَهْفِي وَ يَا رُكْنِي وَ يَا فَخْرِي، وَ يَا عُدَّتِي لِدِينِي وَ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي[8]
🌷🔆از تو درخواست می‌کنم: ای آقای من، ای مولای من، ای خدای من، ای نیروی من، ای امید من، ای غار من، ای ستون من، ای ناز من، ای ذخیره من برای دینم و دنیایم و آخرتم.
🌹اگر میخواهی به مرز بینهایت قدم بگذاری پس به خدایت و با خدایت ناز کن.
🌹خداوندا نوکری تو را به هیچ بهایی نفروشم.
🌹تنها با تو بنازم و خلایق هر چه هست آیت و صنع توست، با همه آیات و صنایع تو به آستانت ناز آورده‌ام.
🔅🌼گر به تو فخر نکنم نا بنده‌ام 🌼🔅
🌷🔆 إِلَهِي كَفَى لِي عِزّاً أَنْ أَكُونَ لَكَ عَبْداً وَ كَفَى بِي فَخْراً أَنْ تَكُونَ لِي رَبّاً أَنْتَ كَمَا أُحِبُّ فَاجْعَلْنِي كَمَا تُحِب[9]
🔆ای خدای من این عزت برای من بس است که بنده توأم و این فخر برای من بس است که تو پروردگار منی؛ تو همانطوری هستی که من دوست دارم پس مرا نیز آنطوری قرار ده که تو دوست می‌داری.
🌷🔆 (ما رايت شيئا الا و رأيت اللَّه قبله و بعده)[10]
🔆 ندیدم چیزی را مگر آنکه قبل و بعدش خدا را دیدم.
🌹معبود و محبوب من، تنها با تو و تنها به تو نازم
🌼علی ساعی(عبدالله مشکات) 110.141(903)🌼
[1] مجموعة ورام ؛ ج1 ؛ ص89 ورام بن أبي فراس، مسعود بن عيسى، مكتبه فقيه – قم، چاپ: اول، 1410 ق.
[2] تفسير القمي ؛ ج2 ؛ ص382 قمى، على بن ابراهيم، دار الكتاب – قم، چاپ: سوم، 1404ق.
[3] جامع الأخبار(للشعيري) ؛ ؛ ص36 شعيري، محمد بن محمد، مطبعة حيدرية – نجف، چاپ: اول، بى تا.
[4] مصباح الشريعة ؛ ؛ ص37 منسوب به جعفربن محمد عليه السلام، اعلمى – بيروت، چاپ: اول، 1400ق.
[5] معاني الأخبار ؛ النص ؛ ص188 ابن بابويه، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم – قم، چاپ: اول، 1403 ق.
[6] مكارم الأخلاق ؛ ؛ ص8 طبرسى، حسن بن فضل، شريف رضى – قم، چاپ: چهارم، 1412 ق / 1370 ش.
[7] علل الشرائع ؛ ج1 ؛ ص276 ابن بابويه، محمد بن على، كتاب فروشى داورى – قم، چاپ: اول، 1385ش / 1966م.
[8] الدروع الواقية ؛ ؛ ص251 ابن طاووس، على بن موسى، مؤسسة آل البيت عليهم السلام – بيروت، چاپ: اول، 1415 ق / 1995 م.
[9] الخصال ؛ ج2 ؛ ص420 ابن بابويه، جامعه مدرسين – قم، چاپ: اول، 1362ش.
[10] درخشان پرتوى از اصول كافى ؛ ج1 ؛ ص115 كلينى، محمد بن يعقوب – حسينى همدانى نجفى، چاپخانه علميه قم – قم، چاپ: اول، 1363ش.
