📖 جلسه هفتگی شرح و تفسیر صحیفه سجادیه (دعای بیستم)
📅 تاریخ: 1403/09/22 – 10 جمادی الثانیه 1446
✨ جلسه: مشکات نور
🎤 سخنران: استاد علی ساعی
🎥 تماشای کامل سخنرانی در لینک زیر:
🌟 درخواست هدایت و عبادت خالص
الهی و رب، مرا موید به هدایت صالح، طریق حق و نیت رشد فرما و عمرم را بذل عبادت خود ساز. زمانی که عمرم تبدیل به چراگاه شیطان شد، روحم را بگیر، پیش از آنکه خشم و غضب تو به سوی من سبقت گیرد و مستحکم شود.
الهی، مرا به آنی به حال خود وامگذار. فناوری عبادتت را در روح و جانم فعال کن و خودت مدیر آن باش. رسم عبادتت را نمیشناسم؛ تو خود مرا فهیم عبادت خویش ساز. چه کنم تا نتوانم مرز عبادت تو را، ترک کنم؟ مرا اسیر عبادت و عشق خود گردان. چنان به عشق و محبت تو فرو روم که امکان خروج از آن نباشد.
خداوندا، به این توفیق اکبر، خودت مرا موفق ساز. باید لحظه به لحظه، اعصاب عبادت و بندگی خود را معاینه کنم و با عقل و فطرتم بیندیشم تا دریابم در کجای این جهان هستی قرار دارم.
🧠 اندیشه عقلانی و فطری
آیا موفق به عبادت و بندگی تو شدهام یا نه؟ باید اندیشهام عاقلانه و مبتنی بر فطرت باشد. اگر چنین نباشد، با هوای نفس و شهوت، اندیشه خواهم کرد و خود و دیگران را به باتلاق شرک خواهم افکند.
چه کنم تا به سلامتی بندگیات برسم؟ عبادتم، عبادتی سلیم باشد، دلم سلیم و پاک شود و با سلامت عبادتت کنم.
خداوندا، تویی طریق و طبیب عبادت. تو هستی که بندهات را طبابت میکنی؛ هم عبادت او را کامل گردان و هم او را به درستی بندگی راهنمایی کن.
مبادا روح از عبادتم رحلت کند؛ مبادا به آفت و بیماری عبادت جان دهم. مبادا به بیماری شرک مبتلا شوم و از آن خبر نداشته باشم و آن را توحید بپندارم.
آنگاه که افکار و عقاید خود را بندگی کردم، به شرک خفی و جلی به یکجا مبتلا شدهام.
💰 عبادت درهم و دینار
عبادت درهم و دینار آسان است. هرکس درهم و دینار را عبادت کند، ملعون است. این سخن رسول الله است:
“ملعون است، هر آن کسی که درهم و دینار را عبادت کند.”
چگونه درهم و دینار بت میشود، اله میگردد، عشق و معشوق میشود؟ آنگاه که اسیر دنیا شدم، آنگاه که حرص و طمع بر من غالب شد، زمانی که در برابر وجوهات شرعی ایستادم و از انفاق در راه خدا گریختم، به بنده مسلم درهم و دینار تبدیل شدهام.
بدتر از آن، ملعونی است که افکار پست و پلید خود را پرستش کند.
👁 کوری هدایت
ملعون است، هر آن کسی که کور را، کورتر گرداند؛ کور را به کوری مادرزادی برساند و کوریاش را صد برابر کند.
ملعون است آن کسی که راه هدایت را برای هدایتجویان برعکس نشان دهد.
ملعون است آن کسی که هدایتجویان را از ولایت اهل بیت (علیهمالسلام) دور گرداند و آنها را به افکار خام و پست، سوق دهد.
کسی که خدا را نشناسد، خودش را عبادت کرده است.
🎯 هدف بندگی
آیا خداوند برای خود هدفی دارد؟ آیا آفریدههای خود را تکمیل میکند یا تجدیدشان میکند؟
به خدا که خداوند آفریدههایش را تکمیل نمیکند؛ هر ارادهاش، کمال خلق است.
خداوند تنها اراده را تجدید میکند. ارادهاش استمرار مییابد، خلقتش تجدید و تغییر مییابد. هر ارادهاش غایت و نهایت است.
آنچه ما از آن به هدف یاد میکنیم، تنها یک فناوری از فناوریهای خداوند است.
خداوند فناوری خاصی میآفریند برای بندگانش، که در مسیر سیر و سلوک هستند. او هدفی برای بندگانش تعیین میکند، یعنی فناوریای که آنها را به مقصد بندگی هدایت کند.
هدف برای بنده آفریده شده است، نه برای خداوند.
🕊 هدف بندگی و اراده الهی
هر موجودی که در تلاش برای کسب مقام در بندگی خداست، خدا برای او هدفی تعیین میکند. هدف، ایدهای برای آینده است، برنامهریزی خاصی است که نیازمند تلاش و سعی است. اما مگر خدا به تلاش نیاز دارد؟ مگر به الگو نیاز دارد تا به چیزی برسد؟
خداوند، توانای مطلق و دانای مطلق است؛ هر ارادهاش، همان اوج کمال است. خلقت دانه، شجر و میوه برای خالق علیم یکسان است. مبدا و معاد برای این خالق بیهمتا یکی است. اول و آخر برای او تفاوتی ندارد.
🌌 فاصله میان مبدا و معاد
او، اوست و غیر او نمیداند او کیست! هدف، نوعی آفرینش است که در آن خالق هستی میان مبدا و معاد فاصله ایجاد میکند. خدا، فاصلهساز میان اول و آخر است؛ یعنی راهی باز میکند تا بندهاش از مبدا به معاد برسد. او مقصد و معاد را نشان میدهد و اجلی مشخص میکند تا بنده در مسیر بندگی به زیبایی طی مسیر کند.
همه در مرحله نهایی عبادت و بندگی خدا هستند تا شایستگی خود را اثبات کنند و قهرمان مشخص شود.
🛤 آفرینش هدفمند
فاصله را او ایجاد میکند. آفرینش، هدفمند است؛ یعنی آفرینش چندلایه که این لایهها، با اراده او به هم پیوند میخورند. اگر او هدف را نیافریند و مشخص نکند، هیچ حرکتی نخواهد بود. تا او راه و پا را خلق نکند، مسیری نخواهد بود.
او خالق علیم است و نتیجه را از همان ابتدا میداند. به مبدا و مقصد احاطه دارد؛ احاطه علمی و قدرتی. پس هدف، برای ماست، نه برای او. غایت و هدف از آفریدههای خداست، اما خداوند هدفی ندارد.
🌿 چرایی و چگونگی آفرینش
خداوند مبدا و معاد را تعیین میکند. اراده مبدا تحقق مییابد و اراده معاد خلق میشود. چرا خلق کرد؟ “چرایی” آفرینشی از آفرینشهای خداست. چرایی و چگونگی، در ذات خدا جایگاهی ندارند؛ زیرا هیچیک، وجود خارجی ندارند.
آنگاه که او اراده کرد، “چرایی” و “چگونگی” هویدا شدند. چگونگی برای ذات حق مفهومی ندارد. جایگاه مبدا و معاد برای خداوند یکسان است.
⏳ خداوند فراتر از زمان و مکان
پروردگار محبوس زمان نیست که در انتظار نتیجه باشد. او احاطه علمی و قدرتی دارد. هدف و غایت، در محدوده زمان و مکان قابل تعریف است، اما خداوند خالق زمان و مکان است. او فراتر از هر وصفی است.
🔍 خداوند و مفهوم شناخت
چگونه خدا را بشناسم؟ آیا خدا خواست با خلقتش خود را ببیند یا خلایق او را ببینند؟ اینگونه سخنان محدودسازی خالق است. اگر بگوییم خدا خواست خود را در آیینه خلقت ببیند، یعنی او را محدود کنیم. اگر بگوییم خدا خواست غیر او، او را ببیند، یعنی او را به سطح خلایق تنزل دهیم.
خالق برای دیدن خود، خلقتی محدود نمیآفریند. او بینهایت است و هرچه آفریده، نهایت یا بینهایت، فراتر از وصف ماست.
📜 اسما و صفات الهی
اسما و صفات و افعال خداوند محدودیتی ندارند، چه برسد به ذات بیهمتایش. خداوند هم خالق نهایت است و هم خالق بینهایت، و با هیچکدام قابل وصف نیست.
اینکه بگوییم خدا بخواهد خود را ببیند، نوعی تلاش برای محدودسازی اوست. دانایی از اوست و نیازی به کسب علم ندارد. دیدن و شنیدن، ابزار کسب علم هستند و خداوند علیم، نیازی به این ابزار ندارد.
🔄 رابطه خلقت و خالق
آیا خداوند میخواهد اسمهایش را به همان اسمها نشان دهد؟ یا خلق را به خلقش بشناساند؟ این گفتهها مفهوم محدودسازی خالق را دارند. خداوند با هیچ آیینهای خود را محدود نمیکند. او خالق مطلق است و تمام خلقت را برای بندگانش، نه برای خود، آفریده است.
🌱 تراریختهها و اثرات آن
به آنها عمر خواهم گفت؛ هرچه هست، این تراریختهها از کجاست؟ خوراک شیطان است. از تراریختههای گیاهی که بگذریم، به تراریختههای انسانی میرسیم.
👹 شیطان و نابودی انسان
شیطان از خود انسان برای اهداف خود هزینه میکند. او انسان را به مشتری خود برای نابودی انسان تبدیل میکند.
وقتی شیطان را فرمانروای دل خود قرار دهیم، انسان به معبد شیطان تبدیل میشود؛ به فضلهگاه او. بیدینی منبع شوم شیاطین میشود.
ثروت و سرمایهای که از شیطان است، برکتی ندارد. اقتصادی غیر اسلامی فاقد برکت است؛ هم دین و آخرت انسان را نابود میکند و هم تمام خزائن را بیبرکت میسازد و انسان را مفلس میکند.
🧭 بازگشت به فطرت
چه باید کرد؟ ملاک و معیار، فطرت آدمی است. باید به فطرت خود رجوع کنیم تا خود را بیابیم.
کیست که پاکی را نشناسد و از عدالت گریزان باشد؟ کیست که کوچک را از بزرگ بازنشناسد و ابدیت را با محدودیت یکی ببیند؟
هرکس که از فطرت خود عدول کرد، دنیا را نه تنها برابر با آخرت، بلکه بزرگتر از آن میپندارد. آخرتش را به پای دنیا ذبح میکند. ناپاکی را به جای پاکی انتخاب میکند، از هر چه خوبی است میگریزد و خود را با زشتیها سرگرم میسازد.
🌌 اتصال به شبکه فطرت
چه باید کرد؟ باید به شبکه فطرت متصل شویم.
این شبکه همان ثقلین است. بدون آن، گمراه خواهیم شد و خلاف مسیر حرکت خواهیم کرد.
دشمن قسمخورده در حال تغییر تمام ذرات وجود ماست. او در پشت افکار و در کمین قلب ماست؛ قلب را محاصره کرده و میخواهد ابتدا رسوایمان کند، سپس نابودمان سازد.
خط مقدم شیطان نزدیکتر از آن است که تصور میکنیم.
🛡 مرزهای اعتقادات
شیطان پشت مرز اعتقادات ما کمین کرده است. او اعتقادات ما را میبلعد و آنچه را که میخواهد، به جای آن در مکان مقدس اعتقادات مینشاند.
🌌 خالق و محدوده شناخت
آنچه دیده شدنی است، خودِ خلق است. نعوذ بالله، اگر خالق بخواهد در آینهای خود را نشان دهد، باید چیزی از خود را در آن آینه قرار دهد. هرچه دیدنی و دیدهشدنی است، خلق خداست، نه خود خدا. خلق خدا، آیه خداست و با آیاتش به او میرسیم.
اینکه گفته شود خالق میخواهد خود را ببیند یا دیگران او را ببینند، سوالات بیشماری به دنبال دارد: چرا میخواهد شناخته شود؟ چرا باید دیده شود؟ این چراها و چگونهها، صفات خلق خدا هستند، نه خالق. برای او چرایی و چگونگی بیمعناست.
🔍 چرایی و چگونگی در معرفت
چرایی و چگونگی، ابزارهایی برای کسب معرفت و از بین بردن جهل هستند. این ابزارها برای مخلوقات کاربرد دارند، نه برای خالق.
🌾 تبدیل شدن به مزرعه خدا
خداوندا، اگر یاریام نکنی، به چراگاه شیطان تبدیل میشوم. چه کنم که مزرعه خدا شوم و از ننگ شیطان رهایی یابم؟
انسان، مزرعه خداست. خدا خودش کشت و زرعش را انجام میدهد. اگر دست از آستان او برندارم، داشت و برداشتش نیز به دست او خواهد بود.
🌀 چراگاه شیطان
چرا من به کام شیطان شیرین هستم؟ چرا به نوشداروی او تبدیل شدهام؟ انسان باید به بهشت بندگان خدا تبدیل شود، اما با شرک و بیدینی، مرتع و چراگاه شیطان میشود.
🌟 لذت عبادت واقعی
آیا کسی هست که عبادت واقعی را تجربه کرده باشد؟ کسی که از لذت و طعم عبادت برای ما بگوید؟
صحیفه سجادیه، شراب بندگی است که طعم بندگی را نشان میدهد و حس عبادت را منتقل میکند. عبادت، انعکاس علم خدا در جان بندگان است. زمانی که انسان عالیترین احساساتش را برای معبود به نمایش بگذارد، به آستانه عبادت واقعی خدا میرسد.
⏳ وقت زایمان فرا هستی
این جهان، در رحم فراهستی است و به زایمان نزدیک شده است. زمان و مکان، به زایمان فرا زمان و فرا مکان نزدیک میشوند.
هرچه هست، جوانههایی است که میروید. افکار و حرکات، جوانههایی از عمر ما هستند. از این عمر، باید ازلیت و ابدیت بروید، نه سقوط به قعر اسفل.
⚔️ شیطان و دخالت در آفرینش
شیطان قسم خورده است که انسانها را گمراه کند، آنها را به آرزوهای پوچ سرگرم کند، و در آفرینش خدا دخالت نماید.
او انسانها را به تغییر ژنها، انجام جراحیها، و دستکاری در اعضا و جوارح تشویق میکند. امر و دین خدا را تغییر میدهد و خلقت او را دستکاری میکند.
